maandag 31 juli 2006

Kinderarbeid

Tijdens de barbecue van PGS (de post van gisteren) raakte ik even met iemand in gesprek over de onderwerpen rond exploitatie en armoede die je bij die gelegenheid kan verwachten. Op een bepaald moment viel het woord “kinderarbeid”, en toen gebeurde er iets merkwaardigs. De neo-liberale bankier (ikzelf) en de sociaal bewogen sympathisant (hij) raakten in gesprek en vlogen elkaar niet naar de keel! Real life; het heeft toch iets in vergelijking met de virtuele wereld...

Natuurlijk hoefde hij mij niet te overtuigen dat kinderarbeid niet iets is om trots op te zijn. Mijn punt was dan weer dat kinderarbeid een symptoom is, niet van een laag bij de gronds profitariaat van geldwolven die de samenleving arm houden, maar van het feit dat die samenleving al arm is, en wel zo arm dat bijna iedereen wel moet werken, omdat de productiviteit van de samenleving doodeenvoudig niet groot genoeg is om in kinderopvang (of pensioenen) te voorzien. En dat kunnen we zien aan de simpele historische realiteit. Lang voor er sprake was van de “uitbuiting” door, om maar een willekeurig gekozen voorbeeld aan te halen, het kapitalisme, was kinderarbeid al een algemeen verschijnsel. Hier volgt wat Carlo Cipolla er in zijn Before The Industrial Revolution, European Society and Economy 1,000 – 1,700 (hoofdstuk 2, titel 2) over zegt:

"In general, child labor is described as a ghastly by-product of the Industrial Revolution. The truth is that in preindustrial society, children were as widely employed as at the time of the Industrial Revolution. (…) Life in the fields was perhaps not so unhealthy as in the factories of the early Industrial Revolution, but the hardships to which children were subjected, were not more tolerable."

En om een voorbeeld te geven van hoe we die gezondere wereld van voor de Industriële Revolutie maar niet teveel moeten romantizeren citeert hij een “ordinance” uit de late zestiende eeuw:

"Having brought the children with promises and inducements (...) the foremen treat them very badly, do not pay them, do not provide these poor creatures with the necessary food, and make them labor as slaves by beating them and treating them more harshly than galley slaves are treated, so that many of the children, although originally healthy, die miserably in the farms or in the neighboring fields."

Op dit punt kan je op een virtueel forum gemakkelijk ruzie krijgen. Koen praat kinderarbeid goed! Je merkt aan dat soort conversaties dat er zoiets bestaat als een absoluut standpunt, waar op geen enkele manier mag over nagedacht worden, waar iedereen zich zo luid mogelijk moet achter scharen; ja, het is praktisch het linkse intellectueel equivalent van de Islamfobie van dom rechts.

In werkelijkheid praat niemand wat dan ook goed. In werkelijkheid gaat het er doodeenvoudig om te proberen de symptomen zo goed mogelijk te begrijpen, om de kans dat we er op efficiënte wijze iets aan kunnen doen te verbeteren. Want zeg nu zelf, als je de oorzaak van een verschijnsel op de verkeerde plaats zoekt – hoe goed dat met “het kapitalisme” ook klinkt – dan zal je wel niet veel kans maken er veel aan te veranderen, zeker?

En dus is het belangrijk te beseffen dat kinderarbeid overal voorkomt waar de samenleving te arm is om langdurige opleidingen te betalen. Het is niet ingevoerd in de negentiende eeuw om de rijken rijker te maken, en de armen armer. Het is hoogstens een instelling die nog een tijd is blijven doorwerken vanuit een vroeger tijdperk, maar die in dat nieuwe tijdperk op relatief weinig tijd is weggedeemsterd. En dus kunnen we concluderen dat het maatschappijen die rijk werden zijn, die de kinderarbeid hebben afgeschaft. En dat is iets heel anders dan beweren dat ze van kinderarbeid en consoorten zijn rijk geworden.

Maar dat beweerde mijn gesprekspartner ook helemaal niet. Voor dat soort praat moet je op virtuele forums gaan zoeken. Tenslotte beweren ze op die forums ook dat het Westen bedreigd wordt door de Islam en dat Europa geen beschaving meer verspreidt en zelfs uitsterft. Dus dat van die kinderarbeid kan er ook nog wel bij.

Geen opmerkingen: