Bonobo’s zijn een soort mensapen, en in feite een soort die samen met de chimpansees het dichtst bij ons, mensen, staat. Ze leven in de regenwouden ten zuiden van de Kongostroom, en komen (dus) alleen voor in Kongo. En dat is niet zo’n beste zaak, want Kongo is een arm land, dat al lang geteisterd wordt door dictaturen en burgeroorlogen. De toestand is er zo erg dat de mensen er zijn teruggevallen op een niveau dat dateert van voor de uitvinding van de landbouw: de jacht. En dus zijn de bonobo’s één van de meest bedreigde apensoorten, en omdat veel apensoorten bedreigd zijn is dat heel slecht nieuws.
Nu heeft de Antwerpse Zoo in Dierenpark Planckendael een mooie groep bonobo’s, die niet alleen vaak in het centrum van de belangstelling van de bezoekers staat, maar ook in die van de wetenschappers. Die maakten gebruik van de unieke mogelijkheden die je hebt als je de studie van de dieren in het wild kan combineren met dieren in gevangenschap, en Antwerpen heeft in dit onderwerp dan ook één en ander op zijn naam staan.
Niet toevallig, neem ik aan, raakte in die periode mijn aandacht getrokken door die studies, en ik heb zelfs mee een vriendenclubje opgericht dat zijn sympathie voor de bonobo’s, maar ook voor de onderzoekers, uitdrukte door elke maand (in die tijd) 100 Belgische franken te storten: een druppel op een hete plaat voor de bonobo’s, maar als veel mensen elke maand hetzelfde (zouden) doen, dan kunnen we van die druppel een heuse stortbui maken. Dat was “Save the Bonobos!”.
Helaas, door de burgeroorlog is de studie in het wild niet langer mogelijk. De Zoo besloot dat het weinig zin had (schaarse) budgetten te steken in (eerlijk gezegd) erg gevaarlijk projecten, en sindsdien staat het bonobo onderzoek op een laag pitje. Onderzoekers weken uit naar het naburige Kameroen, waar geen bonobo’s zitten, maar wel chimpansees en gorilla’s, die overigens al evenzeer bedreigd zijn. Dat is het “Projet Grands Singes” van de Zoo, waar ze sindsdien mensen en middelen in investeren. En hoewel bonobofielen als ik dat niet noodzakelijk prettig vinden, begrijp ik (even alleen voor mezelf spreken) dat dat een realistische politiek is.
Maar om redenen die ikzelf niet ken kwam in dit minder arme, minder instabiele land een ander lang bekend aspect van conservatie meer naar voren: als je aan conservatie wil doen, moet je in de eerste plaats iets doen voor de lokale bevolking: zij zijn het nog steeds die door de armoede gedreven worden naar dat oeroude niveau waarbij ze terugvallen op de jacht. En dus begonnen de onderzoekers, direct of indirect, ook te werken aan projecten om de lokale economieën te verstevigen: steun voor onderwijs, en voor realistische landbouwprojecten.
Nu is het zo dat de Zoo dat allemaal uitstekend mag vinden, maar door het complexe spel van statuten, budgetten, missies en andere intenties kan de Zoo dat daarom nog niet allemaal financieren. Dus hebben de leden van dat vriendenclubje een kleine koerswijziging ingezet. Wij hebben nu een “Vriendenkring Projet Grands Singes” – van dat project van de Zoo, dus – opgericht onder de vorm van een VZW. Die VZW zal nog steeds proberen fondsen aan te trekken, en met die fondsen kunnen we nog steeds het wetenschappelijk onderzoek van de Zoo steunen. Bovendien kunnen we ook de sociaal-economische kanten van de zaak steunen: wéér dat onderwijs en die steun aan realistische landbouwprojecten. Bovendien hopen we, als we ooit rijk en machtig zouden zijn, enkele onderzoekers te steunen die de bonobo’s nog altijd niet vergeten zijn. Kortom, “Save the Bonobos!” wordt een onderdeel van een groter geheel, dat zich niet langer alleen op bonobo’s, maar ook op andere apen, en zelfs op menselijke ontwikkeling kan concentreren.
Naar aloude gewoonte organizeert de vriendenkring een jaarlijkse Barbecue om van de gelegenheid te maken om de laatste ontwikkelingen toe te lichten. (Aangezien we nog NOOIT de vraag hebben gekregen of we daarbij bonobovlees roosteren, wens ik u hierbij van harte proficiat met deze UITERST listig geplaatste grap!) Deze keer zal het doorgaan in samenwerking met het Bijenteelt Museum in Kalmthout: honing is namelijk één van die “realistische landbouwprojecten” waar het project de lokale bevolking wil ondersteunen. We combineren alles ook nog met een geleide wandeling door het Natuurreservaat “de Kalmthoutse Heide”.
Voor wie zeer nieuwsgierig is geworden, of voor wie de auteur van dit blog eens persoonlijk flink aan zijn oren wil trekken, verwijs ik verder naar de website www.savethebonobos.org . Onder “Nieuws juli 2006”, (in rode letters midden bovenaan) staat meer info over de laatste ontwikkelingen, alsook de details van de komende activiteit.
In de hoop uw belangstelling voor conservatie en ontwikkeling te hebben gewekt,
Koen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten