Indië heeft een wet tegen de kinderarbeid gestemd. Goed idee! De voorstanders zeggen er meteen bij dat ze niet veel vooruitgang verwachten, want de staat zal de wet vermoedelijk slecht afdwingen. En eigenlijk, staat er nog uitdrukkelijk bij, is de kinderarbeid vaak het gevolg van de armoede waarin grote delen van Indië nog leven.
Daarmee zijn we bij het punt. Het is zo dat kinderarbeid heel vaak in de geschiedenis voorkwam en –komt, bijvoorbeeld in het Europa van voor de Industriële Revolutie, om precies dezelfde reden. De economie is niet productief genoeg om veel mensen te dragen, en dus moet iedereen, van jong tot oud, mee “op het veld” (1). En in de mate dat kinderarbeid een gevolg is van armoede, en dus niet een oorzaak, komt de “afschaffing” ervan neer op simpele symptoombestrijding.
Nu, eerlijk is eerlijk, ook dat is iets dat de actievoerders goed genoeg weten om dat doodeenvoudig mee in de krant te zetten. Eigenlijk hopen ze vooral een mentaliteitswijziging door te voeren – en wie weet volgt de rest “vanzelf”.
Hoewel ik bij zoveel eerlijkheid op het eerste zicht niet veel te klagen heb, zie ik daarin toch nog een restant van een oude theorie, die blijkbaar hardnekkig doorleeft. Die theorie is de Marxiaanse opvatting dat de kinderarbeid wel degelijk de oorzaak is van de armoede. De kinderen zijn arm, omdat anderen die kinderen uitbuiten, en dat is meteen de oorzaak waarom die anderen rijk zijn. En dat is gemakkelijk te verifiëren! In Indië zijn veel mensen rijk, en veel kinderen zijn arm, en het zijn arme kinderen die werken bij rijke mensen, en dus is de theorie bewezen.
Alleen, laten we even tellen. Zeg dat er in Indië één miljard mensen leven. Zeg dat 100 miljoen daarvan kinderen zijn uit de leeftijdsgroep die ons interesseert. Zeg dat daarvan de helft leeft in arme gezinnen, dus 50 miljoen. Indien daarvan één (1!) percent wordt uitgebuit, dan praten we over 500,000 uitgebuite kinderen. Of met andere woorden, als ik in dat geval elke dag één nieuw verhaal vertel over schokkende uitbuiting van kinderen, dan heb ik ruim duizend jaar nodig om alle verhalen aan bod te laten komen.
En toch praten we over een wereld waarin bij hypothese 99% van de arme kinderen niet wordt uitgebuit. In dit aardse tranendal, waarin perfectie onbreikbaar is, zal het op het eerste zicht moeilijk zijn om een “rechtvaardige samenleving” nog dichter te benaderen. Kortom, het feit dat we heel veel anecdotes kunnen vertellen over uitgebuite kinderen, en over mensen die daarvan rijk worden, neemt nog altijd niet weg dat het afschaffen van de kinderarbeid wellicht weinig (of niets) meer is dan, opnieuw, symptoombestrijding.
Maar wat moeten we dan doen? Wel, eigenlijk is dat een zeer gemakkelijke vraag – tenminste in principe. Namelijk, 1,000 jaar geleden zat Europa in precies dezelfde toestand als die waarin vele arme landen zich nu nog bevinden. Lage productiviteit, onvoldoende inkomsten om kinderen of ouderen ten laste te hebben, en dus weinig onderwijs of andere vormen van sociale zekerheid. Verder weten we ongeveer wat Europa gedaan heeft om die inkomsten op te krikken naar het punt waarop ouders hun kinderen liever onderwijs lieten volgen dan ze op het land te houden. Hoewel dat in werkelijkheid een zeer complexe zaak is, is de minst hallucinante simplificatie dat de Industriële Revolutie de productiviteit geweldig omhoog duwde, zodat een brede waaier aan producten en diensten, inclusief onderwijs, bereikbaar werden voor brede lagen van de bevolking.
Overigens is dat precies wat de Indiërs, en vele anderen, nu ook aan het proberen zijn. Het heet “globalizering”. En dat het niet lukt om de gevolgen daarvan in één klap, bijvoorbeeld op minder tijd dan één generatie, algemeen te verspreiden over de hele wereld is iets dat we kunnen betreuren, maar dat tegelijk ook wel “norm”-aal is. Europa heeft er zelf ettelijke eeuwen over gedaan. Dus esthetisch gesproken is de wettelijke afschaffing van de kinderarbeid beslist een goed idee. Of het zonder een een hoop aandacht voor reële oorzaken veel meer effect zal hebben dan een wettelijk verbod om adem te halen zou hebben, valt af te wachten.
---------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/07/kinderarbeid.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten