zaterdag 30 juni 2007

Nieuws van het Front

Hoewel baby Thomas zijn keel al iets meer heeft opengezet dan destijds peuter (toen nog: baby) Sarah, blijft hij een bijna onrustwekkend rustig baaske. Alles bijeen (op pakweg: zestig uur) misschien tien minuten.

Deze nacht heeft hij vier of vijf uur aan een stuk geslapen. Dat is letterlijk te goed om waar te zijn. Op dit moment vrezen we een beetje dat één of andere functie wat tegen zit, maar omdat alle babies tijdens hun eerste dagen iets aan gewicht verliezen kunnen we het daaraan niet zien. Ik hoop maar dat we morgen minstens stabilizering krijgen.

Voor de rest doet hij af en toe zijn oogjes open, zwaait wat met zijn knuistjes terwijl hij "eh, eh" zegt, en hij valt weer in slaap.

Tot nu toe reageert peuter Sarah bijzonder goed op de komst van haar broer. Vandaag heeft ze hem zoentjes gegeven en met het handje gestreeld. Ze was zeer schattig toen ze zijn oortjes aanraakte en "oo'tje" zei, en zijn mondje aanraakte en "mondje" zei. Iets minder goed was de priemende vinger in 't manneke zijn oog, waarbij peuter Sarah "oogje" sprak. Maar baby Thomas liet alles zonder protest passeren. Hij lag natuurlijk ook in de sterke armen van zijn papa, die zijn dochter vriendelijk doch beslist van verder poken deed afzien.

Alles bij elkaar een zeer redelijke dag, waardig besloten met een Wagneriaans concert van Peuter Sarah, toen die door haar papa (90% geholpen door een zeer behulpzame tante Inge) in het badje gezet werd. Van al dat gebrul was ze zo uitgeput dat ze in slaap viel en zelfs niet wakker werd toen papa haar oppakte. Dus geen flesje melk voor het slapengaan - en papa rekent er al op morgen rond 06.00 uit zijn bed te worden gebabbeld...

vrijdag 29 juni 2007

Peuter Sarah en de Integratie

"Auto" zegt peuter Sarah terwijl we in de auto zitten.
"Ja, Sarah, heel goed, dat is een auto."
"Boom! Boom! Boom! Boo..."
"Jaja, een boom, heel goed, hoor!"
"Waf!" zegt peuter Sarah.
Waf? Hmmmmm... Ah! Twee meter verder passeert een wandelaar met een hond.
"Goed Saartje! Dat is heel goed! Een hond! De hond doet waf!"
"Babytje!"
Ha! Haar eerste woord van drie lettergrepen! En ze kan het al goed.
"Ja, we gaan naar het babytje. En hoe heeft het babytje?"
"Thomadz!"
Gelukkig kende ze dat woord maar tijdens de laatste dagen, want anders had ze zeker haar mond voorbij gepraat. "Thomadz, Thomadz, Thomadz" klonk het hier de laatste dagen vaak genoeg.

In het ziekenhuis zelf hebben we op foto dat peuter Sarah lachend een beertje tegen baby Thomas drukt, en hem een konijn aanbiedt, maar we hebben het zo gelaten toen ze dat laatste weer afpakte. En dan klinkt er geluid op de gang. "Kindje" zegt peuter Sarah, en ze dribbelt, gevolgd door papa, de gang op.

Het blijkt dat er een grote bijeenkomst plaatsheeft, twee kamers verder. De mensen zien er donker uit, ik zou haast zeggen, Noord Afrikaans. Een jonge man met een baard ziet glimlachend toe hoe peuter Sarah haar armpjes uitsteekt naar een uk van iets groter formaat.
"Zeker de grote zus?" zegt hij vriendelijk in zeer goed Nederlands. Zeer goed, maar niet perfect. Er is een nog hoorbaar accent van één of andere semitische taal; als ik zou moeten raden, uimmmm, laten we zeggen: Arabisch.

En is dat niet grappig, hij heeft ook een zoontje, en hij heeft ook al een oudere dochter! Glimlachend kijken we elkaar aan: kindjes, ze zijn zo vertederend. De andere familie heeft er duidelijk geen gebrek aan, maar ja, behalve de papa zelf zijn er ook drie madammen op bezoek, alle drie hebben ze enkele spruiten bij, en alle drie zijn ze nogal zwaar gekleed voor de tijd van het jaar, en met hoofddoek.

Wat me opvalt is dat de kinderen onderling Nederlands spreken. De madammen spreken ook Nederlands met de kinderen. En als ze weggaan zie ik er één van GSM'men met iemand, en ik hoor: in het Nederlands. Alles met het hoorbaar accent van de Semitische taal, weliswaar, maar toch, je kan moeilijk ontsnappen aan de conclusie: ze gebruiken onze taal.

En onze geneeskunde, en onze technologie.

Mijmerend volg ik peuter Sarah terug naar mama. Nog maar één generatie werd er op zéér overtuigde toon beweerd dat de vrouwen er noooooit gingen mogen buitenkomen...

donderdag 28 juni 2007

B-DAY!!! (De Tweede al)

Zoals bij de vorige gelegenheid (maar dat was in het pré-blogtijdperk) staat "B" voor "baby".

Thomas Robeys, 53 centimeter en 3 kilo 810 gram.

Moeder en kind maken het goed, peuter Sarah en papa ook.

De familie dankt iedereen die ons geluk heeft toegewenst, of op een andere manier, zelfs onbewust, heeft meegeleefd. Alles is zeer vlot verlopen en onzen Thomas is er goed uitgekomen.

Hij is nog zeer klein.

woensdag 27 juni 2007

Wish me luck...

Ik zeg nog niet waar het voor is... Puur bijgeloof, natuurlijk, maar toch. Nooit de goden verzoeken...

Maar als iemand tijd vindt voor één van die dingen uit de lijst "baat het niet, dan schaadt het ook niet" (kaarsen branden, schietgebedjes, of gewoon voor ons duimen), doe het dan toch maar even.

Ik houd jullie op de hoogte...

dinsdag 26 juni 2007

Wie wil Argumenten voor Pannenkoeken?

LVB vraagt zich af waarom er in de vorige post (1) geen argumenten voor de Europese eenmaking stonden. Hij vraagt zich dan ook af welke argumenten dat zouden zijn, en of ze misschien van economische aard zijn. De inhoudstafel van mijn antwoord daarop luidt als volgt. (a) Het was niet zozeer een poging om argumenten voor een proces te geven, als wel een beschrijving van dat proces. (b) Het zou zeker een goed idee zijn om het proces vorm te geven in termen van wat we er economisch mee willen bereiken. (c) Dat laatste is op zijn beurt een bijzonder geval van het feit dat we ons in veel algemenere termen moeten afvragen wat we willen bereiken. Hier gaan we!

(a) Het gaat er om dat er een bepaalde historische evolutie (Europa) aan de gang is, die op zijn beurt in verband staat met andere ontwikkelingen ("China", Indië",...). Hoe kijken we daar tegenaan? Laat me eerst een absurd voorbeeld geven. Niemand protesteert tegen het draaien van de Aarde. Zelfs als we er één of ander nadeel bij konden bedenken, weten we
dat protesteren geen zin heeft. Op dezelfde manier, denk ik, zit er een zekere onafwendbaarheid in bepaalde dingen die er met Europa gebeuren. Ik denk dat wij, in 2,007, niet kunnen beslissen heel het verhaal te betonneren op het niveau van 1,989, zelfs als we dat zouden willen.

In die zin heb ik evenmin argumenten nodig, als om te zeggen dat de Aarde zal verder draaien, zodat het straks donker zal zijn. In die zin, ook, is het iets dat (minstens gedeeltelijk) gebeurt "omdat de anderen het ook doen". Maar ook dat is niet als "argument" bedoeld. Het is een beschrijving van een proces. Dat kan ik natuurlijk mis hebben, maar het is doodgewoon wat ik denk: we zijn niet aan "het einde van de geschiedenis" van de Europese staten.

Iets heel anders is wat je doet met een proces. Als je weet dat het straks donker wordt, en binnen enkele maanden flink kouder, dan kan je je afvragen hoe je daarmee zal omgaan. Misschien moeten er maatregelen genomen worden, misschien zijn er al maatregelen genomen - het zou jammer zijn als je je niet eens de vraag mocht stellen. Ikzelf, die niet van winters houd, zou mezelf niet erg snugger voelen, indien ik het draaien van de Aarde met allerlei beschuldigingen begon te overladen (is daar eigenlijk wel democratisch over beslist?) met de halve verwachting dat ik me dan geen vragen meer hoefde te stellen over de consequenties.

Kortom, voor ongeveer de helft was dit artikel niet zozeer een argument, en nog minder voor "Europese eenmaking" (ik kan me inbeelden dat er 20 mogelijke èn zinnige reacties zijn op het proces), als wel een opmerking: een hoop energie gaat verloren aan zinloos gepruttel. En dat mag, natuurlijk! En wat ook mag is dat opmerken, en proberen minder zinloze bedenking te maken.

(b) En daarom: terug naar dat "hoe gaan we ermee om?". Een heel goede daarbij vraag is: zijn er economische argumenten voor de eenmaking (of welke formule ook)? Immers, als je dan toch een proces ondergaat, kunnen we dan niet proberen het een bepaalde vorm te geven? Ik durf bijna voor LVB spreken en zeggen dat hij en ik het er over eens zullen zijn, dat we van Europa een uitdrager van economische inzichten willen maken, zoals het belang van vrije markten. En dat we aan de andere kant Europa moeten her-vormen, in de zin dat we dat inzicht dan ook op onszelf moeten toepassen, met name als het over protectionisme en landbouwsubsidies gaat. En zo kan ik er nog wel een paar bedenken. Het zullen niet zozeer "economische argumenten voor (bijvoorbeeld) eenmaking" zijn, maar ideeën over de vorm die we willen geven aan het resultaat.

(c) Daarmee komen we op een punt dat ik nog belangrijker vind dan de economische ideeën. De vraag is namelijk: hoe komt het dat Europa zelfs maar zou kunnen de rol van uitdrager van economische inzichten spelen? En daar is het antwoord: omdat Europa een verleden heeft, met een bijhorende cultuur, die hebben gemaakt dat die ideeën een kans hebben gekregen en dat hun bruikbaarheid gedemonstreerd is.

Dat is een niveau dat zich veel hoger situeert dan alleen maar "economische argumenten". Het is een vraag waar ik het ruim een jaar geleden al over had. Het idee is ontleend aan Arnold Toynbee, en klinkt een beetje als volgt. Een bloeiende beschaving is een beschaving die iets uitdraagt; waar andere beschavingen en culturen iets van willen overnemen (2). Dat is al niet zo vanzelfsprekend als je de supermacht van je tijd bent, maar het is nog veel minder gemakkelijk wanneer je een geopolitieke worm bent.

So far, so good. Het gaat om veel meer dan alleen maar economische ideeën, en dus het creëren van welvaart (de lezer van Speels maar Serieus weet dat dat bij mij wel degelijk zwaar weegt, maar er is meer). In een andere post van die periode (3) vroeg ik me af in welke termen Europa zal gezien worden in de latere geschiedenis van de planeet Aarde. Zullen we gezien worden als de beschaving van de kanonnen, of van de boterbergen? En denk je niet dat het een belangrijk verschil kan maken voor de wereld van onze kinderen en kleinkinderen, als de toekomstige supermachten aan ons denken in termen van "verboden voor honden en Chinezen", dan wel in termen van (bijvoorbeeld) gelijke behandeling van mannen en vrouwen?

Als ik dat allemaal aanneem - dan lijken me de "argumenten" daaruit te volgen. Ik meteen toegeef dat ik ze nog niet had gegeven. Het ging me eerder om het signaleren van de vragen. Maar gegeven dat ik denk dat de Europese beschaving één en ander uit te dragen heeft; zullen we dat het best doen in de vorm van een serie versnipperde dwergstaatjes? Zou het niet beter zijn als we tenminste een beetje een gerespecteerde middenmoter waren? Hebben we meer kans om ideeën als "democratie", "vrije markt", intellectuele en spirituele tolerantie en vele andere te promoten, indien we ons tegenover de rest van de wereld verhouden zoals vandaag Luxemburg, dan wel Engeland, tegenover de Europese Unie?

----------------------------------------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/06/europa-de-pannenkoek.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/06/een-bloeiende-beschaving.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/05/het-zevende-millennium.html

maandag 25 juni 2007

Europa, De Pannenkoek

Ken je die mensen die geregeld (of altijd) vol afgrijzen beginnen over wat een drààk Europa toch is? “Tegennatuurlijke staat”, “bureaucratisch monster”, “aanslag op de vrijheid van de burger”, de innuendo’s kunnen niet op.

Ik vraag me wel eens af of die mensen veel perspectief bezitten, en dan vooral in de tijd. Kijk, de serieuze spelers op het wereldtoneel van binnen 50 of 100 jaar zullen namen hebben als “Verenigde Staten”, en “China” en “Indië”. Er kunnen er best nog een paar andere zijn, vooropgesteld dat ze enkele honderden miljoenen inwoners hebben, en een fatsoenlijke economie. Willen we werkelijk onze achterkleinkinderen een wereld nalaten waarin Europa versnipperd is een groepje dwergstaatjes? Als een betekenisvolle speler al rap aan 500 mio inwoners zit, en een grote Europese lidstaat heeft er tussen de 50 en de 100 mio... wel, dan verhoudt die “grote Europese lidstaat” zich tegenover de betekenisvolle speler zoals België zich vandaag verhoudt tegenover Duitsland.

En voor die versnippering in de dwergstaatjes hoeven we niets anders te doen dan pleiten voor een status quo, met veel rhetoriek en pseudo-intellectuele verwijzingen naar “de geschiedenis” en het nettoresultaat zal “het Bokrijk van de wereld” zijn. Ik kan me voorstellen dat veel mensen van vandaag dat charmant en zelfs aantrekkelijk zouden vinden. Maar ik signaleer dat als het hedendaagse Europa was gebouwd volgens de principes die onze overgrootouders charmant en aantrekkelijk vonden, wij alle dagen minstens één keer naar de mis zouden gaan, en geregeld persjonkelen (1) tegen de sterren op.

Dus wat wij nu charmant en aantrekkelijk vinden zal hoe dan ook evenveel kans maken als wat onze overgrootouders charmant en aantrekkelijk gevonden hebben. Want zeg nu zelf, denk je heus dat het zal gebeuren, dat Europa van allemaal dwergstaatjes, enkel omdat een stel overgrootvaders (wijzelf, binnen 100 jaar) dat zo goed vonden? En gegeven dat we eigenlijk wel beter weten, is het dan niet beter ons af te vragen hoe het er dan ongeveer moet uitzien, eerder dan hoe goed het wel was in 1,950?

Merk op, ik heb het hier niet eens over de verzuchtingen van dom rechts. Je weet wel, de bende die tegelijk aan het jammeren is over hoe Europa “geen beschaving meer exporteert”, en zich tegelijk totterdood zal verzetten tegen het feit dat Europa, recht onder hun neus bezig is beschaving te exporteren zoals nooit eerder gebeurd is (2). Ik heb het gewoon over brave mensen die een beetje huiverend staan tegenover het onbekende, en die dat perspectief waar ik het over had een beetje missen. En voor de rest zitten ze aan te kijken tegen het Straatsburg circus, een ambtenaren apparaat dat de Byzantijnen niet eens zo heel erg verschillend zouden gedaan hebben, en een tekstmolen om de toren van Babel in de grond te doen zinken van schaamte.

Dus ik geef ze geen ongelijk wanneer ze dat allemaal zien en vinden dat het maar een brij is. Maar ik signaleer dat iemand die aan een pannenkoekenslag deelneemt ook het ontstaan van de pannenkoek in een vroeg stadium kan waarnemen, en dat die ook zal vinden dat het allemaal maar een brij is. Men kan nu eenmaal geen pannenkoeken maken zonder eieren te breken en er meel en suiker aan toe te voegen. En roeren, natuurlijk.

Het enige verschil is dat we bij het aanschouwen van het pannenkoekendeeg wel in staat zijn het perspectief van de pannenkoek zelf te zien. En dus herhaal ik mijn twee vragen. Met de brij, èn de betekenis van de brij in het achterhoofd: willen we het heus liever bij de brij laten, en de facto evolueren naar een serie dwergstaatjes? En zelfs als we dat willen, denken we heus dat dat een schijn van kans maakt?

Volgens mij dreigen een hoop mensen te eindigen als een bende mopperpotten aan de zijkant, totaal irrelevant. En wedden dat het weer de schuld van de anderen zal zijn?

-------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/04/persjonkelen.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/07/rechts-en-toch-dom.html

zaterdag 23 juni 2007

"Arm en Rijk", een Perspectiefprobleem

Hier komt een theorie over een onderwerp waar al veel over geschreven en geruzied is, en los van de vraag of iemand dat allemaal al veel eerder heeft gezegd: ik heb het toch zelf bedacht.

Het onderwerp is wat we wel eens “Rijk en Arm” zien noemen. We zijn met pakweg zes miljard op de wereld, en daarvan leeft minstens één miljard in omstandigheden die wij ons niet eens kunnen voorstellen. Honger, ziektes, stervende kinderen, overlijdens in het kraambed, en vele, vele andere. Dat soort dingen doet natuurlijk vragen rijzen bij homo computeriens, en één van die vragen is “hoe komt dat?”.

Mijn theorie gaat niet over het onderwerp zelf, maar over onze benadering van dat onderwerp. Dat heb je met hobby- (en andere) filosofen: ze doen wel eens aan “kennistheorie”. Om indruk te maken op de vrouwtjes van onze soort noemen we dat natuurlijk geen “kennistheorie”, maar wel “epistemologie”, maar of het ook werkelijk leidt tot grotere aantallen nakomelingen weet ik niet.

Hoe dan ook. Ik heb dus een theorie die ons iets vertelt over onze kennis over het onderwerp “Rijk en Arm”. Die theorie klinkt als volgt. Wanneer we in een positie zijn om er over na te denken, dan is dat omdat we zelf niet bezig zijn met de vraag wat we onze peuters vandaag te eten zullen geven. We horen zelf al bij het deel van de wereldbevolking die nooit in de buurt van dat soort problemen geweest zijn, en dat maakt dat we ons eigen perspectief normaal vinden. We hebben immers nooit iets anders meegemaakt, en we verwachten niet dat we ooit iets dergelijks zullen meemaken. Niet dat het totaal onmogelijk is, maar als het ons zou overkomen is er naar al onze maatstaven een ramp gebeurd.

Dus dat creëert een welbepaald perspectief. Als het onderwerp het verschil tussen “rijk” en “arm” is, en dus de oorzaken en de remedies daarvan, en we ervaren “rijk” als normaal, dan is “arm” het te verklaren onderwerp. En gezien de hartverscheurende toestanden die daarbij horen, moet de causaliteit de vorm aannemen van een beschuldiging. “Het is de schuld van [iets]”.

Alleen al abstract geredeneerd kan je evengoed een standpunt innemen waarbij niet “rijk”, maar “arm” de normale toestand is. In dat geval zou het perspectief waarmee we naar de causaliteit kijken er natuurlijk helemaal anders uitzien. “Rijk” zou nu het te verklaren onderwerp zijn, en de redenering zou niet langer de vorm aannemen van een beschuldiging (want nu hebben we het niet over hartverscheurende toestanden) maar integendeel over stijgende levensverwachting, dalende kindersterfte en verspreiding van de welvaart naar brede lagen van de bevolking. Niet langer een beschuldiging, dus, maar wel een oplossing. “Het is te danken aan [iets]”.

En nu gebeurt er iets vreemds! In feite is ongeveer heel het politieke spectrum, van extreem links tot extreem rechts, dat de verklarende factor van het verschil tussen “rijk” en “arm”; de term die we daar tussen die vierkante haakjes moeten zetten (sterk vereenvoudigd, misschien, maar toch) “het kapitalisme” is. Of misschien ook “de vrije markt”, of “de Industriële Revolutie”, of welke poging tot nuance je ook maar zou willen verzinnen, maar het merkwaardige feit is dat iedereen het er eigenlijk over eens is!

En dus liggen de vele moeilijkheden en ruzies rond het onderwerp niet aan de causaliteit van het onderwerp zelf (want daar is iedereen het over eens), maar aan het perspectief dat er rond hangt! Links ziet in de armoede die zo vaak voorkomt een symptoom van “ongelijkheid”, die op zijn beurt (inderdaad!) door “het kapitalisme” wordt veroorzaakt: de armoede is de schuld van het kapitalisme! En rechts ziet in de welvaart de overwinning op een millennium durend evenwicht, en verheugt zich in de uitbraak uit de vermorzelende armoede: het is te danken aan het kapitalisme!

Eenmaal op dat punt denk ik dat de geregelde lezer van Speels maar serieus mijn eigen standpunt wel zal kennen. “Puur abstract geredeneerd” is het mogelijk elk van beide perspectieven in te nemen, en daaruit af te leiden of de verklarende factor klinkt als een beschuldiging, dan wel als een oplossing. Maar we weten welk van beide perspectieven het correcte perspectief is, omdat de simpele historische realiteit ons dat vertelt. De historische realiteit is dat de mensheid sinds zijn ontstaan gevangen zat in vermorzelende armoede. Dus hoewel beide partijen het eens zijn dat het kapitalisme een enorme impact heeft gehad, in die zeer, zeer kleine fractie van de tijd dat het in vergelijking met de mensheid zelf bestaat, denk ik dat het wereldbeeld van rechts het hier bij het rechte eind heeft. De armoede die we ook vandaag nog zien is de toestand zoals die er overal en altijd geweest is. En dus is het feit dat grote delen van de wereld daar vandaag aan ontsnappen een gebeurtenis van historische proporties. Waar zo’n beetje “epistemologie” toch goed voor is...

vrijdag 22 juni 2007

You can fool... (afdeling 26%)

http://www.msnbc.msn.com/id/19352087/site/newsweek/

Dus:

You can fool all the people some of the time
You can fool some of the people all of the time
But you can fool no more than 26% of the people all of the time

19 more months... Go W, go!

Er is tenslotte nog potentiëel: Nog geen twee maand geleden...

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/you-can-fool-28-of-people-all-of-time.html

Globalizering: tussen jobverlies en innovatie

Oeps! Een groooote oeps! Ik laat hierna het artikel staan zoals het er stond, en corrigeer de grote oeps op het einde...

Vandaag kopt De Tijd dat Frankrijk jaarlijks 150,000 jobs verliest door "delokalizatie". Je ziet het gebeuren: "globalizering, het is de schuld van -". En het is zeer belangrijk, want het is zelfs gestegen met 2,000 eenheden, sinds de vorige periode, pakweg de zes jaren daarvoor.

Misschien is het tijd om te herinneren aan mijn vraag van ruim een jaar geleden (1). Die had de vorm van een soort beredeneerde gok. Zeg dat er in België 4 mio mensen een job hebben. Zeg dat daarvan één percent per jaar verloren gaat. Dat zijn er dan 40,000 per jaar. Dus moeten er elke dag berichten in de krant staan dat er die dag ruim 100 jobs verloren zijn gegaan aan de globalizering (100 jobs maal 365 dagen is 36,500 jobs). Elke dag opnieuw. En als dat significant minder vaak dan "elke dag opnieuw" in de krant staat, dan is het verlies significant minder dan één percent per jaar.

Laten we, alweer evenveel radend als wetend, naar Frankrijk kijken. Als het land vijf keer groter is dan België, dan hebben er 20 mio mensen een job. Eén percent daarvan zou 200,000 jobs zijn, dus het gaat over een verlies van 0.75% per jaar. Aan dat tempo duurt het 43 jaar voor er nog maar 90% van de huidige jobs over zijn (Oeps! Oeps! Oeps!!!). Natuurlijk, dat impliceert dat er in die tijd ook helemaal niets anders zou gebeurd zijn, waardoor er ook weer nieuwe jobs ontstonden.

Het is alsof we 43 jaar geleden - dus in het jaar onzes Heeren 1,964 - hadden geextrapoleerd dat er vandaag nog maar 90% van de jobs zou over zijn, zonder dat er ook maar iets in de plaats was gekomen.

IT, iemand?

In de tijd van Aristoteles werkte 98% van de bevolking in de landbouw: tenzij ik me vergis zegt hij dat tenminste zelf. Vandaag werken er in een welvarende samenleving nog maar 2% in de landbouw, en zoals we weten is het probleem dat die teveel voedsel produceren. Als je dat aan de tijdgenoten van Aristoteles had gezegd, was het ongetwijfeld paniek geweest. 96% van de jobs zou verloren gaan! En ze waren al zo arm!

En het zou inderdaad een probleem geweest zijn als er niets anders in de plaats was gekomen. Zoals dokters en leraars en mechaniekers en communicatie en vele andere. Oh, en bankiers, natuurlijk. Dus eigenlijk missen die artikelen met dat soort onderwerp - die we ongeveer dagelijks te slikken krijgen - het punt op kosmische schaal. Ten eerste jammeren ze over zeer kleine effecten, verder gaat het over effecten die zeer gewoon zijn en waar je dus niet "de globalizering" voor nodig hebt, en tenslotte maken ze zich zorgen over het verkeerde fenomeen. Het jobverlies in de landbouw van de laatste millennia is gepaard gegaan met een enorme verrijking. En wel omdat er heel andere jobs in de plaats zijn gekomen.

En dus moeten we niet de globalizering bestuderen, maar wel de vraag of we genoeg innoveren. De beste manier om het effect te bereiken waar iedereen altijd met zulke grote ogen voor vreest, is maken dat iedereen precies hetzelfde kan blijven doen, als ze altijd al gedaan hebben.

-------------------------------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/04/globalizering.html

-------------------------------------------------------------------------
Oeps! Ik had nog wel een spreadsheet voor mijn neus staan! Tja, soms gebruik je een ongelofelijk gesophisticeerde rekenmachine om er uit te halen dat 1 + 1 gelijk is aan 3, en het vervolgens nog te geloven ook.

De waarheid is vanzelfsprekend dat een jobverlies van 0.75 tot 1% per jaar al snel een serieuze knauw in de werkgelegenheid zou geven. Dus het klopt niet dat zelfs met dat soort cijfers de jammerklacht over trivialiteiten gaat. De vraag blijft natuurlijk wel of we inderdaad, en zonder compensatie, dat soort orde van grootte aan jobs verliezen aan globalizering.

donderdag 21 juni 2007

Evocatie

Het boek The Religion (1) van Tim Willocks is bijna uit en ik blijf achter met een gevoel van jalouzie. Je moet zelf kunnen verdwalen in werelden als die van een Jack Vance of een Tolkien om het te begrijpen, maar als je dat kan geef ik je op een briefje: het is minstens zo zalig te gaan ronddwalen in werelden van je eigen vinding.

Alleen, daarmee zijn die werelden nog niet tot leven gewekt. In het boek las ik met de grootste belangstelling de scènes waarin de belegerde ridders van Malta door een charge van hun cavalerie in de flank van de oprukkende vijand de druk voelen afnemen. Iemand heeft eens gezegd dat schrijven magie is, en inderdaad... Je voelt de aarde trillen onder de paardenhoeven, en je voelt de opgeschrikte angst van mensen die die paardenhoeven op zich af voelen komen, volle galop en de lansen geveld: nog geen tijd voor een schietgebedje en je hebt al een lans los door je karkas.

Een hele tijd geleden had ik mezelf de simpelste, meest pretentieloze oefening gegeven die ik maar kon bedenken. Een scène waarin een stel ridders vanuit een belegerde versterking een uitbraak op de lans waagt, en de omsingeling verbreekt. Omdat je pas echt over dat soort oefeningen nadenkt als je dat ook aan iemand laat zien, ging ik die scène op het blog plaatsen; en dat is vervolgens ook gebeurd (2).

En niemand hoeft nu op middelen te zinnen om me het slechte nieuws voorzichtig aan het verstand te brengen! Ik heb het heus zelf ook wel gezien. Er is weinig reden om trots op het resultaat te zijn (hoewel ik ook niet van plan ben er beschaamd om te zijn). Als iemand het beter kan en me wil vertellen hoe dat moet, wel, dat is dan één van de redenen waarom ik het ondanks alles op het blog heb gezet. Het was nu eenmaal niet meer dan een simpele, pretentieloze oefening.

Schrijven als magie... Waar het om gaat is “evocatie”. Waarom doen de paarden van Willocks’ ridders de grond daveren onder mijn stoel, en de paarden van mijn ridders niet? De waarheid gaat me hier ver boven mijn pet, maar er is me toch iets opmerkelijks opgevallen. In de scène van Willocks grabbelen de ridders lansen en zwaarden vast, en het gaat er op los. En ik zit hier even van “huh?”, voor ik, overmeesteerd door het willen weten wat er nu gebeurt, ademloos verder lees.

Het gaat over die “huh?”. Even nadenken. Beeld je eerst in dat je een pakweg vier meter lang stuk hout in één arm vasthoudt: dat is je lans. Dan moet je je ook inbeelden dat je met dat stuk hout onder je arm, en met de punt naar voor, in volle vaart door je tuin holt. Voel je de nattigheid? In werkelijkheid zit je er nog mee op een paard ook. Dat maakt de snelheid nog veel groter... En dan mag je je nu inbeelden dat de bedoeling is met zoveel mogelijk impact tegen de vijand te beuken. Ik schreef het al eerder, ik ben absoluut niet verwonderd dat in dat boek geregeld de afgerukte armen en benen door de lucht buitelen.

Zoiets is een vaardigheid die je niet zomaar even oppikt. Dat is dan ook de reden waarom er in de wereld van Vikings en Saracenen ridders nodig waren. Trainen van jongsaf aan en fulltime bezig zijn met het oefenen op de lans als je volwassen bent; je doet het niet als je ook nog het veld moet bewerken. Alleen zat ik van “huh?” te doen over het feit dat die ridders blijkbaar ook nog in hun andere hand met een zwaard zwaaiden. Juist, en hun schild hielden ze in hun linkervleugel en de teugels hanteerden ze met de rechtervleugel?

Maar intussen zijn de trefwoorden al gevallen: “even nadenken” en “overmeesterd door de spanning”. Terwijl de ridders van Willocks de “spanning opdrijven” zit Koen “na te denken”. Bij mij geen daverende hoeven, maar een preciese uiteenzetting over hoe de lansen werken en waarom ze zo belangrijk zijn. En oh, by the way, beste lezer, en toen troffen die ridders inderdaad die Barbaren, en vlogen de armen en benen inderdaad door die lucht.

Niet hetzelfde, nietwaar?

Zou het iets te maken hebben met die neiging tot piekeren, waar een echte verteller er gewoon op los gaat? Ik weet het werkelijk niet. Maar ik voel het verschil. En zo lees ik boeken als die van Willocks en dwaal ik rond door de werelden van Tolkien of Jack Vance, met een gevoel van jalouzie. Evocatie; schrijven als magie, het is toch een mooie kunst...

-----------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/tim-willocks-religion.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/09/speels-en-een-tikje-serieus-de.html

woensdag 20 juni 2007

Geluk is...

... tijdens de langste dagen van het jaar 's avonds met je vrouw in de tuin zitten, en constateren dat de temperatuur juist goed is; niet te warm (zoals vorig jaar rond deze tijd) en niet te koud (zoals zo vaak in België).

En dus het kleine barbecue setje tevoorschijn halen en halfvol houtskool gieten en aansteken, tot de houtskool gaat knisteren en er dan heel eenvoudig enkele worstjes opleggen. Wat in combinatie met de aardappelen die moeten geschild worden, de sla die nog snel gehaald moet worden, en de peuter die verduiveld goed in de gaten moet gehouden worden, een hoop tijd in beslag neemt.

En dan bij het licht en de aangename warmte van de bijna ondergaande zon je avondeten in de tuin opeten en grapjes maken met peuter Sarah: er is nu eindelijk toch iemand die om mijn grapjes moet lachen.

Zeer ontspannend. Natuurlijk, je tijd is er meteen mee besteed. Geen overschot om te bloggen, sorry, de avond is te mooi.

dinsdag 19 juni 2007

Niets Nieuws onder de Zon

Bladerend in Against Method (1,975; 2,002) van Paul Feyerabend valt me op: niets nieuws onder de zon. Laat me de vroege jaren 1,600 vergelijken met wat hedendaagse toestanden. Nog geen wetenschappelijke vaktijdschriften, geen literaire polemieken, laat staan internetforumes; maar de discussies tussen Galileï en zijn tegenstanders zien er precies hetzelfde uit als de ruzies van vandaag.

Het is de tijd van de eerste inzichten in de moderne wetenschap – en de antieken zijn niet van plan zich zomaar gewonnen te geven. Het idee dat de Aarde niet stil staat, maar wel beweegt provoceert het “gezond verstand”. En dus krijgt Galileï te horen dat de Aarde veel te zwaar is om elke dag helemaal boven de zon heen te klimmen. En dat de bergen op het ene moment heel erg steil zouden zijn, terwijl op een ander moment hun toppen lager zouden liggen: de Aarde draait immers om haar as?

Hiervan was Galileï niet erg onder de indruk: “utterly childish reasons [which] sufficed to keep imbeciles believing in the fixity of the earth”. Zie je al hoe je de “nood om te geloven” dat de Aarde stil staat meteen kan vervangen door de nood te geloven dat (a) God alle schepselen apart heeft geschapen, (b) dat de Islam altijd een primitieve beschaving is geweest en (c) dat kapitalisme armoede veroorzaakt? Als mensen iets willen geloven, dan zullen ze het geloven, en de kwaliteit van de snel verzonnen argumenten is vandaag geen haar beter dan in 1,600.

Overigens hadden de “Aristotelanen” ook wel betere bezwaren. Als de Aarde zou bewegen (ik denk, in deze context: “rond haar as draait”), en je gooit een steen van een toren naar beneden, dan zou die steen niet recht naar beneden vallen, maar wel in een grote boog. De steen moet immers neerkomen onder de plaats waar de top van de toren was toen de steen vertrok, terwijl die top zelf, met een bewegende aarde, op het moment van de val al een heel stuk verder is.

Dat is een punt dat Galileï wel serieus neemt, en dat is geen wonder, want de steen valt ook werkelijk in een boog. Beeld je in dat je in een station een snel passerende trein ziet (het beeld van de trein dateert uit de tijd van Einstein, 300 jaar later. In de tijd van Galileï was het indrukwekkendste transportmiddel, en dus het voorbeeld, nog een schip. Maar “relatieve beweging” blijft “relatieve beweging”, nietwaar?). Iemand in de trein laat op punt A, voor het station, zijn aansteker vallen. Wanneer de trein recht voor jouw neus passeert (punt B) is de aansteker halfweg zijn val, en wanneer hij op de grond terechtkomt is de trein alweer het station gepasseerd: punt C. En jij hebt gezien hoe de aansteker in een brede boog van punt A links van je is gevallen naar punt C: rechts van je!

Zo is het ook als je de Aarde verlaat, en er op neerkijkt vanop een punt waar je de planeten rond hun as ziet wentelen. De steen verlaat de top van de toren op punt A, en komt neer op punt C, en daartussenin heeft hij een brede boog beschreven.

Alleen, de top van de toren heeft zelf ook die boog beschreven, en wie aan de top de steen laat vallen ziet wel degelijk een rechte lijn naar beneden: de steen komt neer aan de voet van de toren. Zoals de aansteker in de trein neerkomt aan de voeten van de persoon die hem heeft laten vallen. “Gemeenschappelijke beweging” noemt Galileï dat. Als we in de trein een aansteker laten vallen zien we de brede boog niet omdat we horizontaal dezelfde beweging maken als de aansteker. En als we bovenaan de toren de steen laten vallen, of er op de grond op staan kijken, zien we de boog niet omdat we zowel in de toren als op de grond dezelfde beweging, circulair rond de as van de Aarde, als de steen.

Zolang je daar niet aan denkt is het een heel overtuigend argument, voor de Aristotelanen en tegen de Kopernikanen, dat de steen die van de toren valt in rechte lijn naar beneden komt. Dat is immers precies wat je zou verwachten als de Aarde stil staat. Natuurlijk, zelfs met een goed argument slagen ze er maar af en toe in het niveau van de discussie omhoog te tillen. Galileï beklaagt zich dat één van zijn gesprekspartners maar blijft aandringen dat ook Galileï toch de steen recht naar beneden kan zien vallen. Galileï heeft nooit ontkend dat hij die rechte lijn ziet. Galileï is al lang voorbij dat punt, en vraagt zich al lang af waarom hij een rechte lijn ziet, als je op het eerste zicht een boog had verwacht. En Galileï is al lang op het punt waarop hij het tweede zicht heeft: “gemeenschappelijke beweging”.

Maar voor wie wil geloven dat de Aarde stilstaat zijn “childish reasons” of simplistische waarnemingen natuurlijk genog om het te zullen geloven. Op precies dezelfde manier blijven de creationisten herhalen dat de levende cel veel te complex is om door “toeval” te zijn ontstaan. De wetenschap is al lang op het punt waar ze weten dat “natuurlijke selectie” iets heel anders is dan toeval. Maar als iemand wil geloven dat er een hogere macht in het spel is, dan zullen kinderlijke sofismen genoeg zijn om het hem te laten geloven. Ik zei het al: niets nieuws onder de zon.

maandag 18 juni 2007

Dividend

Een vriend van me spreekt me aan over een aandeel waarin hij ooit wat spaargeld heeft belegd. Normaal praat ik met deze vriend niet over onze "successen". We lachen ons te pletter met elkaars beleggingen in dingen als LHSP, en we beseffen ook dat je geen genie moet zijn om in een stijgende markt te beleggen, en vervolgens te ontdekken dat je winst hebt.

Maar nu was mijn vriend toch wat verbaasd. Hij had een dividend ontvangen, en dat bedroeg tien percent (netto) van de oorspronkelijke investering. Je herkent de symptomen. Ik heb geen zin om concreet te worden (straks denkt iemand nog dat ik koopaanbevelingen geef), maar als dat aandeel vandaag "100" staat, dan heeft hij het aan "29" gekocht. Dus dat zal voor of rond het jaar 2,000 geweest zijn, hij heeft er daarna niet meer naar gekeken, en in 2,007 betalen ze een heel redelijke "2.90" op een koers van "100"... En omdat daarmee het dividend, net als het aandeel zelf, met bijna een factor vier gestegen is, valt het hem ineens ook op.

Zijn vraag is: zou hij nu moeten verkopen? Dat is op zich niet onredelijk - na zo'n stijging. Maar aan de andere kant: als dat bedrijf hem vanaf nu elk jaar tien percent (en stijgend) van zijn investering gaat betalen - waarvoor heeft een mens op de duur nog zijn belegd kapitaal nodig?

Tja, "als we het wisten, dan zaten we hier niet", denken wij die onze dagen verslijten als werknemers in de financiële markten vaak. Maar ik denk dat mijn vriend een punt heeft. Dat punt zet ons op het spoor naar de vraag wat er dan mis kan gaan. Als hij het aandeel met die fraaie logica houdt, welke scenario's moeten zich dan voordoen, zodat hij daar van spijt van krijgt?

Er zou een zware crash kunnen komen, maar hoe erg is dat? Ik vermoed dat hij zijn aandeel al sinds voor de crisis van 2,000 heeft, dus net als toen, gewoon, rustig uitslapen, en je komt dat soort dingen wel te boven. Ze betalen tenslotte tien percent (en stijgend) per jaar. Dat laatste hoeft niet te blijven duren, maar als het werkelijk significant daalt zou dat ofwel impliceren dat het bedrijf zelf in een serieuze crisis terechtkomt, ofwel de hele wereldeconomie. Als je kennelijke symptomen van een zeepbel begint te zien (de loodgieter en de postbode praten ook over aandelen), dan mag je ook altijd verkopen; je koopt ze binnen een paar jaar wel een stuk lager terug in. Maar daar ziet het allemaal op dit moment niet naar uit. Natuurlijk, het kan allemaal wel, maar als je met tamelijk tot zeer onwaarschijnlijke dingen gaat rekening houden (de Derde Wereldoorlog breekt uit; er valt een komeet op de Aarde...), dan praat je niet meer over dat aandeel. Dan moet je gewoon je geld op een spaarboekje zetten omdat je nu eenmaal erg risico afkerig bent.

En dus besloten wij dat hij zijn aandelen maar gewoon ging houden, en met een beetje geluk (de dividendenstroom blijft elk jaar een beetje stijgen) heeft hij binnen nog een paar jaar zijn inleg terug.

Ik veronderstel dat wij hier gewoon het "buy and hold" principe hebben herontdekt?

zondag 17 juni 2007

"La Violence et le Sacré"

Deze morgen werd ik wakker met de ervaring dat “een nachtje slapen” veel effect kan hebben. Het was alsof een stem me bij het ontwaken wat verveeld toesprak met “domme vraag”. En ik wist meteen dat het over mijn post van gisteren (1) ging: waarom plaats ik mijn boeken over holocausts en andere slachtingen naast Bijbels en Korans en geschiedenissen van de godsdienst?

“La Violence et le Sacré” voegde die verveelde stem in mijn hoofd er nog aan toe, op een toon van “dat ik je dààr nog moet aan herinneren”.

Als “la Violence et le Sacré”alleen maar een slogan zou zijn, dan zou die niets anders doen dan een naam geven aan mijn probleem, maar een naam is natuurlijk geen verklaring. Jaja, ik heb spontaan mijn boeken over “geweld” naast mijn boeken over “het sacrale” geplaatst, maar de vraag was waarom ik dat deed.

“La Violence et le Sacré” is evenwel ook de titel van een boek van René Girard, die aan die vraag niet alleen dat boek, maar zijn hele oeuvre heeft gewijd. Het is één van die universalistische theorieën, die uit zijn inzichten maar meteen de sleutel tot het hele menselijke bestaan weet af te leiden, inclusief de kunst, de filosofie en de wetenschap. Maar hoewel ikzelf me ook altijd erg lacherig voel worden bij dat soort theorieën moet ik zeggen dat Girard er toch wel heel interessante dingen over heeft opgemerkt.

Hobbyfilosofen zoals ikzelf kunnen natuurlijk nooit (zelfs als we gediplomeerde hobbyfilosofen zijn) eenzelfde graad van kennis en eruditie bereiken als echte filosofen, die (bijvoorbeeld) als assistent in de “Hedendaagse Filosofie” een voltijds doctoraat aan Girard kunnen wijden. Maar ook wij zullen altijd wel enkele figuren aantreffen die ons meer aantrekken dan andere, en voor je het weet heb je zelfs als hobbyfilosoof een zeker inzicht verworven in twee of drie grote namen.

In mijn geval is René Girard er daar één van. En dus is het in het volste besef dat ik dat niet in één of enkele blogpostjes kan navertellen, als ik zeg dat Girard een volgens mij heel overtuigend verband legt tussen geweldpleging van een kaliber die woorden als “Nanking” en “Nazi’s” oproept, en het ontstaan van religies. Hier moet ik me beperken tot hooguit een symbolisch beeld: Jezus sterft aan het kruis (en hij was waarlijk niet de enige jood die aan de Romeinse kruisen is geëindigd), Apollo is de god van de pest en Zeus van de bliksem en vele, vele andere.

Ik vlei mezelf met de gedachte dat ik mijn keuze om boeken over geweld naast boeken over het sacrale te plaatsen niet alleen heb gemaakt omdat mijn onderbewustzijn aan Girard dacht, maar omdat ik zelf ook dat verband “tot in het diepst van mijn gedachten” (wie schreef toch ook weer “ik ben een biljartbal in ’t diepst van mijn gedachten”?) heb gezien, begrepen... gevoeld.

----------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/06/boeken.html

zaterdag 16 juni 2007

Boeken

Onze verbouwingen zijn nu echt wel achter de rug, en wij zijn bezig aan het karwei onze inboedel terug op zijn plaats te zetten.

De gemiddelde lezer van Speels maar Serieus valt waarschijnlijk niet van zijn stoel van het verschieten te vernemen dat er daarbij aardig wat boeken te transporteren zijn. Een eerste complicatie doet zich voor als je bedenkt dat ik minder plaats zal hebben. Als gevolg van de verbouwingen hebben we globaal natuurlijk meer plaats, maar als gevolg van de aanwezigheid van een vrouwtje van de soort Homo sapiens hebben we minder plaats voor boeken.

Dat maakt dat ik nu verdrietig boeken zit uit te pakken, en ze weer in een andere doos laat glijden, die ik in gedachten "boeken die nog een plaatsje kunnen krijgen indien er later nog plaats voor is" noem.

Maar dit is eigenlijk niet mijn onderwerp. Dit is alleen maar iets dat me even ontsnapte. Het onderwerp is wel dat ik iets merkwaardigs zie gebeuren. Iedereen die zich met een "bibliotheek" bezig houdt weet dat hij een typisch probleem heeft: Hoort (bijvoorbeeld) Fernand Braudel thuis bij de "geschiedenis", of bij de "economie"? OK, voor de meeste mensen is dat nogal evident "geschiedenis", maar vanuit mijn invalshoek is dat veel minder duidelijk. Zo ook is het me helemaal niet duidelijk dat een halve plank Freud bij de "psychologie" hoort. Samen met de filosoof Nietzsche vormt Freud een hele plank, en dat lijkt mij een heel redelijk arrangement.

Enzovoort. Het merkwaardige dat me opviel is dat ik een aantal boeken heb over "de Historische Jezus" - ik heb het er hier al een paar keer over gehad (1). Toen ik ook nog op een Bijbel stootte kwam die daar meteen bij, en toen heette die plank "spiritualiteit". Mijn gratis Koran van De Standaard er nog bij, en een paar boeken van Karen Armstrong: het bleef allemaal netjes kloppen (hoewel een halve plank René Girard bij de filosofie staat). Maar toen kwam het.

Uit de volgende doos kwam Primo Levi, Is Dit een Mens. En ook Eichmann in Jerusalem van Hannah Arendt, en (een zeer goed boek) Humanity, A Moral History of the Twentieth Century van Jonathan Glover, en zo nog wel een paar. Met als toppunt The Rape of Nanking van Iris Chang. Die drukte dat toppunt zelf in één zin uit, door er ergens in het boek op te wijzen dat er in 1,937 Nazi's in Nanking aanwezig waren, en dat die hebben geprotesteerd tegen de wreedheden.

Ik hoefde er geen seconde over na te denken. Eerst heb ik ze netjes naast elkaar bij die Bijbel, Koran en boeken over godsdiensten gezet (echt waar), en dan pas heb ik me afgevraagd waarom ik dat soort boeken in mijn hoofd zo vanzelfsprekend bij "Spiritualiteit" reken.

Iemand enig idee?

------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/04/judas.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/12/geef-aan-de-keizer.html

vrijdag 15 juni 2007

Brad DeLong op dezelfde golflengte als ik

Het gaat om het volgende artikel:

http://delong.typepad.com/sdj/2007/06/a_proposed_peck.html

Het begint met een gezond, standaard "kritisch rationalistisch" standpunt. Wij "card carrying neo-liberals" (zoals ik DeLong ooit zichzelf heb zien noemen) moeten altijd op zoek naar gesprekspartners met heel andere opvattingen en ideeën. Dat is een kwestie van kruisbestuiving, van voortdurend blijven zichzelf kritisch in vraag stellen; van vermijden dat we zelf met onze overtuigingen in dogmatiek verstarren. Kortom, de filosofie van Karl Popper.

Daarin herken ik mezelf! Wanneer ik sinds vele jaren in debat lig met "dom links" (destijds op usenet, toen ik ze zo nog niet noemde, maar iedereen die deze discussies heeft gezien zal wel weten dat het om hetzelfde soort discussies ging), dan is dat voor een deel omdat ik nood voelde aan een luciede links (1). Om precies dezelfde reden als DeLong! Kruisbestuiving; een "andere kijk", etcetera.

Een verschil is natuurlijk dat je bij het zoeken van die gesprekspartner uitgaat van wat er beschikbaar is. Een Europese neo-liberaal zal op zoek gaan naar "luciede links", maar een Amerikaanse neo-liberaal kijkt tegen een heel andere sociale realiteit aan. De kans is daar veel groter interessante mensen te vinden aan je andere vleugel, de vleugel die DeLong "conservatieven" noemt.

Het cruciale punt is dat DeLong uitlegt waarom het fout is die mensen bij de aanhangers van de Republikeinen te zoeken, zoals op het eerste zicht nochtans voor de hand ligt. Als we gesprekspartners zoeken die ons iets kunnen bijbrengen is het evident dat ze (a) intelligent en (b) eerlijk moeten zijn. Waarom zouden we ze ons anders als gesprekspartners wensen? Maar (zegt het artikel) denk nu terug aan de communistische regimes van destijds. Stel dat je op zoek was naar iemand die oprecht die regimes steunde en ook (a) intelligent was. Dan wordt het moeilijk je in te beelden dat hij ook nog (b) eerlijk was, nietwaar? En als iemand die regimes steunde, en ook (b) eerlijk was, dan is het moeilijk je in te beelden dat hij ook nog (a) intelligent was.

DeLong vindt dat precies hetzelfde geldt voor het Bushregime. Dus recapitulerend, mensen die

(a) intelligent zijn, en
(b) eerlijk zijn, en
(c) oprecht het Bushregime steunen...

... vormen een soort logische contradictie, die hij een "trilemma" noemt. Mensen die mijn ideeën over financiële markten kennen weten dat ik ook in dat onderwerp gefascineerd ben door soortgelijke trilemma's (2): alwéér een punt van overeenkomst. Maar dan is de conclusie simpel. Als we van mening zijn dat luciede conservatieve gesprekspartners intelligent en eerlijk moeten zijn, dan zegt de logica ons dat we beter afzien van de vereiste dat ze ook nog aanhangers van de hedendaagse Republikeinse partij zijn.

Om niet heel het artikel na te vertellen laat ik aan de lezer over te gaan kijken naar hoe hij dat in een "pikorde" vertaalt, waarbij een simpele chronologie toelaat intelligente en eerlijke conservatieven te rangschikken naar geloofwaardigheid. Werkelijk, ik had niet nog meer op dezelfde golflengte kunnen zitten.

-----------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/06/ik-mis-een-nederlandstalige-blogosfeer.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/05/de-specialist_31.html

donderdag 14 juni 2007

Creationisten... uuuren kan ik doorgaan...

Iemand vertelde me IRL dat hij vond dat zowel wetenschap als creationisme gerespecteerd mochten worden. Wetenschap om de voor de hand liggende reden, en creationisme omdat het een "geloof" is. Als ik het voor mezelf probeer uit te drukken: wie zijn wij om de mensen op hun geloof aan te pakken?

Op die manier zou ik er kunnen inkomen. Natuurlijk, ik zou ophouden wetenschappers te respecteren, indien ik ze zou betrappen op het vervalsen van feiten of redeneringen. Hetzelfde geldt voor de creationisten. Creationisten die zich vanuit hun geloof niet inlaten met de wetenschap laat ik doorgaans met rust. Werkelijk, ik kan me niet herinneren ooit als één of andere fanatieke atheïst iemand om zijn geloof te hebben uitgedaagd.

Maar wat ik me wel kan herinneren zijn enorme ruzies met creationisten die wel degelijk feiten en redeneringen vervalsen. Ik zei het in de vorige post: in sommige varianten is de mens geschapen naar Gods beeld, dus als de mens eigenlijk een aap is (1), dan zitten daar plots nogal huiveringwekkende conclusies aan vast voor het origineel. Maar of je daarom mag beweren dat Darwin "toegaf" dat het oog een probleem is voor zijn theorie ("punt") terwijl de zin in werkelijkheid wordt gevolgd door de oplossing van het probleem... (2)?

Een voorbeeld dat ik ook al eerder heb gegeven (3) schiet me te binnen. Sputterend van verontwaardiging had mijn gesprekspartner al uitgeroepen dat de wetenschap zomaar "contradicties" liet passeren, zoals hoe de evolutietheorie strijdig was met de entropiewet. Maar, merkte ik op, de entropiewet kan je uitdrukken als "systemen nemen de temperatuur van hun omgeving aan". Dus toen ik in een frisse avondzon over een Europees strand wandelde, en aangenaam verrast was door de warme temperatuur van het zand aan mijn voeten, ondanks de frisse lucht ("omgeving") - had ik dan (a) net de entropiewet weerlegd, of (b) iets over het hoofd gezien?

Bijvoorbeeld, de zon?

Het was duidelijk dat onze creationist de entropiewet nog niet helemaal begrepen had. En elders heb ik hem ooit doen toegeven dat hij ook niet wist wat "natuurlijke selectie" (4) precies betekende. En moeten we nu heus mensen respecteren, die noch de entropiewet, noch natuurlijke selectie begrijpen, maar die toch vol heilige verontwaardiging komen beweren, en volhouden, dat de wetenschap boel vervalst?

Nu mag van mij iedereen respecteren wie en wat hij maar wil. Maar, het zullen wel weer mijn legendarische karaktermoeilijkheden zijn, in dit geval ging "respecteren" mijn krachten te boven.

-------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/05/wie-stamt-af-van-de-aap.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/03/de-assymetrie-in-de-propagandastrijd.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/08/entropie-tussen-vereenvoudiging-en.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/03/dingen-die-iedereen-zou-moeten-weten-3.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/nogmaals-natuurlijke-selectie.html

woensdag 13 juni 2007

De Goddelijke Cirkel(-redenering)

Er is een "Atlas of Creation" (1) verschenen, en die kondigt trots de ineenstorting van de evolutietheorie af. Dat is op zich vreemd, want die ineenstorting is iets dat een bepaald soort blaadjes nu al 150 jaar lang ongeveer om de andere dag aankondigt. We vernemen echter nooit hoe en waarom hij blijkbaar in tussentijd toch weer verrezen is. Terwijl iets dat al in elkaar gestort is, dat niet nog eens opnieuw kan doen - tenzij er toch nog een hoop leven inzat, nietwaar?

De nieuwe aankondiging doet alweer beroep op heel veel geïllustreerd bewijsmateriaal, en ineens heb ik een déjà vu" ervaring. Ergens tijdens mijn usenet debatten met de creationisten was er eentje die verwees naar een boek uit 1,975 dat, driemaal raden, de ineenstorting van de evolutietheorie verkondigde! De auteur was een heuse wetenschapper, een paleontoloog (dacht ik uit het blote hoofd) en dat verleende zijn ideeën alleen maar extra glans. Alleen, klein detail, de andere wetenschappers maakten het boek destijds op zodanige schaal met de grond gelijk, dat de wetenschapper enige tijd later het hele zootje beschaamd weer introk.

Maar toen ik de creationist - wie had nog niet geraden dat dat laatste stukje informatie er door de creationist niet was bijgezet? - daarmee confronteerde, vernamen we dat dat de corruptie van de wetenschappelijke wereld aantoonde. Een wereld waarin je verplicht was de Enige Ware Boodschap van Darwin telkens weer te herhalen, op straffe van het plechtig uit de beweging te worden gezet. Vanzelfsprekend bracht dat me alleen maar in nieuwe moeilijkheden. Als de wereld van de wetenschappers zo corrupt was dat we ons maar niet teveel moesten aantrekken van wat hun quasi unanieme opinie over dat boek was, zo vroeg ik me luidop af, waar was dan al die bombarie voor nodig, waarmee helemaal aan het begin werd aangekondigd dat het een boek van een heuse wetenschapper was?

Zoals ik me dat herinner volgde hierop alleen maar een verbouwereerde stilte. Maar iedereen mag me corrigeren; ik wil gerust de debatten heropenen!

Intussen vraag ik me af (en ik niet alleen) waar onze creationistische vrienden toch hun geloofsijver vandaan halen. Maar als je er eens goed over nadenkt, inderdaad, er is een probleem. Als een God de mens heeft geschapen in een "Daad van Liefde", en de wetenschap verklaart dat Hij daarbij langs het stadium van de aap is gepasseerd, dan zie ik ze al ongemakkelijk op hun stoel zitten schuiven. En theologieën die verklaren dat God de mens heeft geschapen naar Zijn beeld zitten nog veel erger in de rats. Een mens zou er nog een beetje begrip voor krijgen dat ze er liever wat vreemd uitzien in de ogen van de wetenschap, dan als een aap in de ogen van de dierbare parochianen, nietwaar?

Rest de vraag waarom we zoveel geloof hechten aan wat er volgens de oude boeken destijds in gods geest is omgegaan. Waarom hechten ze zoveel geloof aan die "daad van "liefde" en "naar zijn beeld"? Ha, wel, daar zit een simpel mechanisme achter. Als de Bijbel het soort verklaringen als bovenstaande aflegt, dan horen wij daarmee Gods woord, en dus kunnen we het geloven. Hoe weten we ook weeral dat het Gods woord betreft? Dat weten we omdat de Bijbel het zegt. En hoe wisten we ook weer dat wat de Bijbel zegt waar is? Wel, omdat de Bijbel Gods woord is. Dus we geloven wat de Bijbel zegt omdat het Gods woord is, en we geloven dat het Gods Woord is omdat de Bijbel het zegt. Geef toe, dat roept visioenen van de oneindigheid op; het heeft gewoon iets Goddelijks...

----------------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/03/de-evolutionaire-atlas.html

dinsdag 12 juni 2007

Economisch Separatisme

Als ik eerlijk ben moet ik zelfs niet proberen enige indruk als "goede Vlaming" te maken. Hugo Schiltz heb ik heel goed gehoord, toen hij mensen zoals ik "intellectuele parvenu's" noemde. Je weet wel, mensen die zich interesseren voor filosofie en geschiedenis, de vraag waar alles vandaan komt en de vraag hoe wij rijk geworden zijn, en hoe ook andere, armere delen van de wereld rijk kunnen worden. Mensen, dus, die bijgevolg de indruk krijgen dat de strubbelingen van een héél klein lapje grond niet wezenlijk verschillend zijn van de strubbelingen van al die ander heel kleine lapjes grond, zodat het belang ervan een beetje wegzinkt in vergelijking met die vragen die ons echt interesseren.

En omdat we daarbij vergeten wat een strijd er nodig is geweest om over al die vragen "in onze eigen taal" te kunnen en mogen nadenken, zijn we dus "intellectuele parvenu's". Ik heb het heel duidelijk gehoord, en begrepen.

Natuurlijk erger ook ik me aan de bende schertsfiguren die zich inbeelden onze "Koninklijke Familie" te zijn (1), laat staan aan het stel satellieten dat zijn belangrijkheid ontleent aan het feit rondom de hele komedie te cirkelen, maar nauwelijks een fatsoenlijk woord Nederlands kan uitbrengen. En onderwerpen zoals de manier waarop Franstaligen in Nederlandstalige gemeentes neerstrijken, alweer vertikken Nederlands te leren, en amper een generatie later op "faciliteiten" rekenen, en nog later op "uitbreiding", dat zijn voor mij zeer zeker valabele onderwerpen.

Maar net zoals een discussie over spaghettisaus volgens mij niet in de buurt komt van het opbreken van het koppel zou ik niet weten waarom dat soort stoten maar meteen tot de splitsing van de staat moet leiden. Jaja, ik weet het, andere mensen kunnen dat wel inzien, maar dat is nu mijn mening, zie, welkom op Speels maar Serieus!

Iets heel anders dan dat "cultureel separatisme" lijkt het me als we het over economie hebben. Daar heb ik het dan ook al eerder over gehad (2). Het kan er bij mij niet in dat we

(a) In Vlaanderen tekort aan werkkrachten hebben (zoals ik alle dagen zie aan de bordjes aan de deuren van bedrijven in het Mechelse, misschien een dik uur sporen van Charleroi?)
(b) dat opgevuld wordt door Polen en andere nationaliteiten
(c) terwijl we betalen voor de werklozen in Wallonië, zodat die niet eens hoeven te werken
(d) en die trouwens onbekwaam zijn om te komen werken in Vlaanderen, omdat ze niet genoeg Nederlands kennen.

Kijk, van dat "ze kunnen geen fatsoenlijk woord Nederlands uitbrengen" zou ik op zich geen breekpunt maken. Maar dat we ze betalen om geen Nederlands te moeten leren, terwijl ze daar de jobs mee kunnen uitoefenen die bij ons worden aangeboden, zodat ze niet langer van andermans geld moeten leven...

Dat is er bij mij teveel aan.

En zoals ik al schreef in de post van voetnoot (2), de oorzaak daarvan is dat in Wallonië een partij aan de macht is, en aan de macht blijft, omdat ze met geld van mensen die niet op, en dus ook niet tegen die partij kunnen stemmen, de uitkeringen garanderen. Die partij is de Waalse PS. En daarom denk ik dat we het jongste verkiezingsresultaat als volgt moeten aanpakken.

Dit is een unieke gelegenheid om de Waalse Socialisten er uit te schoppen, en orde op zaken te stellen. We houden gewoon op met het betalen van mensen zodat die zelfs niet moeten proberen om Nederlands te leren. Er mag van mij gerust Sociale Zekerheid zijn, en die mag gerust geld kosten; ik betaal daar al vele jaren aan mee zonder daar ook maar één keer een kik om gegeven te hebben. Maar niet langer à la PS. Niet op een manier die neerkomt op de mensen een neus zetten. Het enige alternatief lijkt me dat een hoop mensen die niet op het idee komen om voor splitsing van het land te pleiten zich in de armen van het economisch separatisme gedreven voelen.

Voor mij is het of de PS, of België. Maar als ze me de twee tegelijk door mijn strot willen wringen, wel, dan kan ik minstens af en toe aan mijn standpunt herinneren. Waar dient anders een blog voor?

---------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/01/hij-wil-respect-en-ontzag.html
EN http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/02/het-museum-van-laken.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/no-taxation-without-representation.html

maandag 11 juni 2007

Een beetje sneu voor de Vlaamse Socialisten

Versta me niet verkeerd: ik denk dat het socialisme een gebuisde ideologie is, oubollig, niet meer van deze tijd. Natuurlijk (h)erken ik het idealisme en begrijp ik de bestaansreden ervan, destijds, alweer een hele tijd geleden. Maar ik denk dat het ondanks veel kakelen geen eieren heeft kunnen leggen, en veel eieren van anderen heeft moeten breken voor ze zelf begonnen in te zien dat ze nog altijd geen omeletten hadden.

En dus begonnen ze zich ofwel te hervormen, ofwel zich te laten wegstemmen. En mijn opinie is nu dat de Vlaamse Socialisten als enigen het droeve lot hebben ondergaan dat ze zich eerst hervormden, en vervolgens toch nog werden weggestemd.

Je raadt het al: ik denk dat het de schuld van de Waalse Socialisten is. Die kan ik alleen maar omschrijven in termen als "rot", "corrupt", "parasitair" enzovoort, je mag me corrigeren als ik het mis heb. Maar omdat ze tegelijk ook de uitkeringen betalen van mensen die daarvan niet zelf de rekeningen moeten betalen, blijven ze hoge scores halen in verkiezingen. Terwijl de mensen die wel de rekeningen moeten betalen niet op, en dus ook niet tegen, de Waalse Socialisten konden stemmen.

Dus, steeds in mijn politieke analyse (ironie-alert!) hebben de mensen die de rekeningen van de socialisten wel moeten betalen zich afgereageerd op een groep waar ze wel op, en dus tegen, konden stemmen, hoewel die zich wel had hervormd.

En dus hebben de Vlaamse Socialisten de afstraffing gekregen die de Waalse Socialisten hadden verdiend.

Nu, figuren als Vandelanotte of Tobback - daar zou ik nooit op stemmen - nu ja, zij zouden ook nooit op mij stemmen, dus wat dat betreft staan we even. Dat zou niet alleen tegen mijn filosofie ingaan, maar ook tegen mijn allergie voor alfamannetjes: want dat zijn nu eens prototypes van alfamannetjes, zie. Maar we moeten ook eerlijk zijn. Volgens mij zijn mensen als Vandelanotte en andere kopstukken van de Vlaamse Socialisten niet corrupt, en nog minder rot, zoals een hoop Waalse Socialisten dat wel zijn. Ik denk echt dat ze hun eigen ideologieën en idealen geloven, en verder zullen ze wel niet ambitieuzer zijn dan de andere politiekers.

Kortom, het zijn mensen wiens politieke overwinningen ik draag met de waardigheid en de berusting waarmee Vandelanotte momenteel zijn politieke nederlaag draagt. Het zijn mijn vrienden niet, maar het zijn ook mijn vijanden niet. Laten we zeggen dat ik hen niets ergers toewens dan nederlagen van een 2% per verkiezing...

zondag 10 juni 2007

"Bloederig"? Of "Realistisch"?

Ik zit ruim drie kwart ver in Tim Willocks' The Religion (1), en ik vind het echt een heel goed verhaal. Zo kon ik de verleiding niet weerstaan op te zoeken wat andere lezers ervan denken, en één van de kritieken was dat het bloed van elke pagina stroomt.

Wel, dat is om te beginnen niet zo. Het is wel zo dat er bladzijden zijn waar het bloed inderdaad afstroomt. Er zijn bladzijden waar afgehakte armen en benen door de lucht vliegen en waar genoeg darmen naar buiten komen om een pijpleiding naar de maan aan te leggen, maar dat blijft een eerder kleine minderheid. We krijgen wel degelijk een verhaal te lezen waarin de Hospitaalridders van Malta worden belegerd door de Janissaren van Suleiman, met alles wat daarbij hoort aan persoonlijke verhalen, strategische beschouwingen en heldendaden.

En mij lijkt het alleen maar "realistisch", wanneer je beschrijft hoe ridders met zwaarden en lansen een bres in de muur proberen te houden tegen de Turken, als je niet alleen maar schrijft "het ging er warmpjes aan toe", maar ook hoe zwaarden en bijlen nu eenmaal zware en scherpe klappen uitdelen, met alle gevolgen vandien. Nee, zonder dat ik zelfs maar in de verste verte geïnterresseerd ben in horror en consoorten, mij laat dat soort beschrijvingen niet achter met een ijselijk gevoel in mijn maag.

Weet je wanneer ik wel een ijselijk gevoel in mijn maag kreeg? Dat was toen ik vorige week iets las over een jong meisje dat "de Poolse Anne Frank" wordt genoemd. Die had ook een dagboek bijgehouden en daarin stond een zinnetje dat, uit het blote hoofd, ongeveer klonk als volgt:

"Als er een God bestond, dan zou het niet bestaan dat mensen levend een oven werden ingesmeten, en dat kleine peuters met geweerkolven het hoofd werd ingeslagen".

Tja.

---------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/tim-willocks-religion.html

vrijdag 8 juni 2007

BHV

Vandaag vertelde een collega me dat je in Zemst, één oprit zuidelijker dan Mechelen, kan stemmen op de MR.

En wanneer mijn mond blijft openstaan van verbazing volgt er: "ha ja, want Brussel Halle Vilvoorde is nog niet gesplitst".
"Ha ja", inderdaad! Ook weer waar! BHV, dat was toch dat probleem dat onder allerlei dure eden ging opgelost zijn tijdens deze legislatuur?

Tewijl wat er werkelijk gebeurde was dat onmiddellijk na de vorige verkiezingen, op zijn weggemoffelings, werd aangekondigd dat ze het uiteindelijk dan toch maar niet gingen splitsen.

En mijn vraag, aan alle kiezers van Vlaanderen is dit: indien ze dat niet-splitsen nu niet hadden aangekondigd juist na de vorige verkiezingen, maar wel vandaag, onmiddellijk voor de volgende verkiezingen...

... op welke partij hadden jullie dan gestemd?

Hmmmmm?

test

Het was een mooie ochtend op het einde van november.
Het was een mooie ochtend op het einde van november.
Het was een mooie ochtend op het einde van november.
Het was een mooie ochtend op het einde van november.
Het was een mooie ochtend op het einde van november.
Het was een mooie ochtend op het einde van november.
Het was een mooie ochtend op het einde van november.
Het was een mooie ochtend op het einde van november.
Het was een mooie ochtend op het einde van november.

donderdag 7 juni 2007

William McNeill en de "inferieure" Islam

Aangezien ik sinds enkele maanden geregeld een bepaald “idee” zie terugkomen, denk ik dat het interessant is om nog eens een tophistoricus te citeren, en te zien wat er van dat “idee” overblijft. Het “idee” in kwestie is dat de Islam, voor zover dat al ooit grote periodes heeft gekend, die te danken had aan militaire veroveringen van “echte” grote beschavingen, zodat ze zich enkele eeuwen van potverteren konden veroorloven, en daarna was de koek op.

En, zo vernamen we op een toon alsof iedereen die een béétje op de hoogte was dat moest weten, aangezien alle veroveringen van de Islam gebeurden onder Mohammed (!), en aangezien zijn opvolgers niet veel meer konden (!) dan consolideren en potverteren (url’s op verzoek onmiddellijk beschikbaar) moest iedereen kunnen concluderen dat, pakweg, 1,000 jaar na de dood van Mohammed de Islam één rokende puinhoop moest zijn. En als er nog ergens iets te rapen viel – wel, dat was gewoon overgenomen van “de anderen”.

Nietwaar?

Nu, “duizend jaar na de dood van Mohammed”, dat is dus het jaar Onzes Heeren 1,632. Laten we eens kijken wat William McNeill, in zijn boek The Rise of the West, A History of the Human Community - en die met dat soort titel wel niet bij de linkse cultuurrelativist hoort - ervan zegt (1).

“Anyone who acquaints himself with Moslim art of the sixteenth and seventeenth centuries, reflects upon the variety of the court cultures each substyle mirrors forth, and recognizes both the intermingling of Persian, Turkish, Arab, Hindu, Chinese, and European elements and the succesfull syntheses of distinctive art styles from such diversity will not easily believe that Moslem culture and civilization were in a stage of decay from 1500 onward.”

1,000 jaar na Mohammeds dood, dus, en het klinkt niet alsof ze alleen maar wat konden potverteren, wel? En dat was al enkele paragrafen na de zin:

“The rise of great imperial Moslim courts in Turkey, Persia, and India meant a more stable and lavish patronage for architects and luxury craftsmen of all sorts: painters, calligraphers, carpet makers, and others. Although much of the product of this latest age of Islamic greatness has disappeared, enough remains to give an overwhelming impression of splendor and elegance, extraordinary workmanship, and briliant coloring.”

En hier is er nog één voor het geval iemand denkt dat “een volledig citaat een heel ander beeld zou ophangen” (2), bijvoorbeeld dat het toch allemaal ontleend was aan “de anderen” – zèlfs 1,000 jaar na Mohammeds dood:

“Stimulus from China and from Europe may have assisted in this development; (…) But the painters who played with these importations did not surrender a stylistic integrity of their own, in which brilliant colors and a lavish wealth of minute detail united to produce a gorgeous and eye-entrancing result.”

En tussen die paragrafen in staan ook de zeer bekende dingen, die niemand ontkent – zodat ik er maar die stukken uit selecteer die dom rechts wèl ontkent. En die zijn ook heel interessant, omdat ze gaan over dingen als “inherent immobilisme” en andere oorzaken van de vrij snel volgende neergang. En toch blijken de twee beschavingen, het Westen en de Islam, sterke overeenkomsten te tonen. In beide culturen van die periode vind je tekenen van een zich aankondigende Renaissance, en daarbij: vinden we in het Europa van de zeventiende eeuw soms geen tekenen van immobilisme en destructie – Dertigjarige Oorlog, iemand?

In dat verband helpt het volgend stuk dan ook ons inzicht stukken vooruit:

“Indeed, by any standard except the only one that mattered – the standard set by the contemporary growth of European civilization – Islam was in a flourishing condition (…)".

En dat brengt ons bij twee elementen. De eerste is dat de neergang van de Islam niet zozeer te wijten was aan een “inferioriteit eigen aan de Islam”. Maar dat wisten we eigenlijk al, want die had al moeten blijken uit hoe “duizend jaar na Mohammeds dood” de zaak al lang niet veel meer voorstelde (vermits ze alleen maar enkele eeuwen aan potverteren hadden gedaan, remember?). Het tweede element vormt dan ook de groep vragen zoals waarom in Europa niet, en in de Islam wel reactionaire krachten – zeg maar: hun eigen dom rechts - de bovenhand konden halen. Dat valt op zijn beurt uiteen in twee belangrijke historische kwesties.

De eerste is wat een luciede rechts al eerder heeft gezegd. De voornaamste reden waarom de Europeïsche beschaving (zeg: omstreeks het jaar 2,000) zoveel rijker is dan zowat al de rest, is dat de Europeeërs het de laatste eeuwen veel “beter” (in de materiëel economische zin) hebben gedaan dan al de anderen. Maar daaruit kunnen we alleen maar een “inherente inferioriteit” van één van die anderen afleiden, als we dat ineens ook voor alle anderen zouden doen. De theorie van de inferioriteit van enkel de Islam – ik denk niet dat ik er nog meer woorden aan zal vuilmaken.

Maar dat zegt een luciede rechts, in dit geval bij monde van McNeill, dan ook helemaal niet. McNeill zegt wel dat de reactionaire krachten in de Islam de overhand hebben gekregen, waar ze dat in Europa niet hebben gedaan (3). De tweede belangrijke historische kwestie is waarom dat dan zo was. In dat hoofdstuk van McNeill, en voor die periode, vernemen we dat het conflict tussen Soennieten en Shiïeten een politieke uitbarsting kende, die tot vandaag de grenzen deed kristallizeren. De periode van onrust die dat veroorzaakte deed de toenmalige conflicten met het Westen in het niets verzinken. En het zijn die conflicten die maken dat doctrinaire ideeën meer gehoord worden dan de soort ideeën die we met Renaissance en Verlichting asociëren.

Dat zijn de hypothesen waarmee historici zich mee bezig houden. Het kan zijn dat dat conflict een zware impact had, of het kan zijn dat het probleem al ouder is, en dat de Islam nooit de klappen te boven is gekomen van de invallen van de Mongolen (4), of misschien hebben ecologische problemen die dateren van lang voor de Islam er wel mee te maken. Het enige wat je bij deze historici nooit verneemt is dat het ligt aan “de inherente inferioriteit van de Islam, zoals je kan zien aan hoe ze duizend jaar na Mohammed al lang weer totaal waren in elkaar gezakt”.

En dat is dus wat er overblijft van dat “idee” dat ik de laatste tijd weer zie opduiken.

-------------------------------------------------
(1) Alle citaten uit hoofdstuk 11, D, 1, titel 3
(2) zie de commentaren bij http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/03/dom-rechts-islam-en-beschaving.html
(3) Maar laten we niet vergeten dat er tot vandaag een strekking bestaat, en zelfs probeert zoete broodjes te bakken met luciede, liberaal rechts, waar één van de slogans luidt dat we “de Verlichting beter de Verduistering zouden noemen”. Daar zitten we precies even hard op te wachten als op apologeten van het communism
(4) Aan het discours van dom rechts zal je het nooit te weten komen, maar dit is een zeer serieuze theorie die even goed wordt ingeroepen om de nog veel raadselachtiger terugval van China te verklaren, aangezien die rond het jaar 1,000 nog veel nadrukkelijker op het Westen voorop liepen dan de Islam.

woensdag 6 juni 2007

De Weigering te Weten

Eén van die dingen die me van mijn discussies met de creationisten het meest zijn bijgebleven, is wat je “de weigering om te weten” kan noemen. Neem nu dat gedoe rond “zoveel ontwerp; dat kan niet door toeval ontstaan zijn”. We moeten niet vergeten: als vraag is het heel plausibel. Ik weet zeker dat de gewone lezer, die elke dag vol goede moed temidden van de feiten des levens staat, ook niet zomaar vanzelf een verklaring kan bedenken, voor hoe ongelofelijk goed heel die levende natuur in elkaar zit.

Maar die gewone lezer legt daar dan ook niet op hoogdravende toon allerlei verklaringen over af, en dat doen de creationisten wel. Ze verwarren het feit dat zij die verklaring niet kennen, met het feit dat niemand die verklaring kent. Omdat ze meer weten van propaganda dan van wetenschap, duurde het typisch altijd even, voor je (met de hele wereld als getuige) kan vaststellen dat ze doodeenvoudig niet weten wat “natuurlijke selectie” (1) zelfs maar betekent, of hoe het werkt, laat staan wat de mogelijke consequenties zijn.

Dat ze dat niet eens weten is overigens, eens het zover komt, helemaal niet moeilijk als simpel feit vast te stellen. Sommigen gaven dat ergens doorheen de discussies gewoon, bijna achteloos, toe. Anderen beweerden vol verontwaardiging dat ze het wel wisten, maar als je er naar vroeg kreeg je alleen maar ontwijkingen en voorwaarden waaraan je moest voldoen voor ze er op in wilden gaan. Ook was er ooit één die verwees naar een url waarin zogezegd een goede omschrijving stond, maar waarin de term “erfelijkheid” niet eens voorkwam. En ja, ik heb het eerder gezegd, lange maanden en jaren lang opspelen tegen de evolutietheorie, en vervolgens moeten opbiechten dat je niet weet wat die eigenlijk zegt, het staat niet erg indrukwekkend.

Nog veel opmerkelijker dan die behoefte om hun mond open te doen over onderwerpen waar ze volstrekt niets van weten – en dan niet zoals ikzelf hier af en toe; om te signaleren wat ik nog niet begrepen heb – was de “weigering om het te weten te komen”. Van eentje heb ik geweten dat hij heelder stukken uit Darwins eigen definitie wegknipte en om dat weg te moffelen een woord veranderde in een ander woord. Ook die was alweer diep verontwaardigd om zoveel arrogantie, toen ik opmerkte dat dat nu ook niet precies was wat ik me bij de hoogstaande ethische standaarden van een liefhebbende God had voorgesteld.

Maar er komt wel een interessante aap mee uit de mouw. Als je moet gaan knippen en plakken in wat een theorie eigenlijk zegt, dan ben je bereid ver te gaan in je pogingen niet te weten wat er in staat (2). Zeer ver. En dat is ook helemaal niet te verwonderen. Die mensen zijn in hun wanhopige zoektocht om een intellectuele component te vinden voor iets dat nu eenmaal slechts een geloof is werkelijk tot alles in staat. Als je merkt dat de dierbare parochianen je heel geloofwaardig vinden met je “we hebben geen verklaring voor het ontwerp in de natuur” – impliciet aangevuld met “en dus is er helemaal geen verklaring – dan moet je wel gaan liegen en teksten veranderen, als de waarheid is dat die teksten wel een verklaring bieden.

En dat is de reden waarom we elk inzicht in het concept “natuurlijke selectie” met de grootst mogelijke haast zien afvoeren uit de breinen van de creationisten. Probeer het zelf maar eens, je hoeft er echt geen ervaren sofistendoder voor te zijn. Zorg ervoor dat je gewoon goed begrijpt wat “natuurlijke selectie” betekent en de eerstvolgende keer dat je een creationist te pakken krijgt blijf je op die nagel hameren tot de waarheid op tafel ligt. Wedden, wedden dat je binnen de kortste keren “definities” krijgt waarin, bijvoorbeeld, erfelijkheid niet eens een rol speelt?

Ze willen het niet weten, want als ze het zouden weten, dan gaat heel dat geloof van ze voor de bijl. En waarom ben ik daar eigenlijk zo verwonderd over - het is tenslotte nog niet zo heel lang geleden, dat niet alleen een geïsoleerde secte als de creationisten, maar ook de kerk zelf een lijst van "verboden boeken" had?

De weigering te weten... Teksten vervalsen in naam van het geloof. Ik blijf het er toch heel moeilijk mee hebben...

--------------------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/nogmaals-natuurlijke-selectie.html
EN: http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/03/dingen-die-iedereen-zou-moeten-weten-3.html
(2) cfr. http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/03/de-assymetrie-in-de-propagandastrijd.html

dinsdag 5 juni 2007

100 Frank per maand

Jaja, oude Belgische frankskes (gelijk aan 2.50 euro), en dat hoewel ik al sinds 1,999 in euro reken. Ik werk immers al vele jaren in de wisselmarkten, en die voerde de euro in vanaf 1,999 (na Christus). Maar het was wel nog de periode waarin we allemaal briefjes en stukken in de nationale munten hadden, toen ik een Briljant Idee had.

Het idee ging als volgt. Een hoop mensen onder mijn familie, vrienden, collega’s en kennissen zijn mensen met een job. Omdat we ook nog geboren zijn in het Westen van de late twintigste eeuw, vinden we onszelf dan ook terug in een historisch uiterst gepriviligiëerde positie (1). We sterven niet langer aan infectieziekten, we hebben niet langer een kans van tientallen percenten dat onze kinderen als baby sterven, onze vrouwen hebben niet langer een kans van tien percent (zo herinner ik het me uit het blote hoofd – elke beargumenteerde correctie is welkom) dat ze in het kraambed sterven, en honger hebben we alleen als we ons willen voorbereiden op een naderende feestmaaltijd.

Een deel van die mensen – bijvoorbeeld: ikzelf – zit met het probleem dat we best wel bereid waren iets van die welvaart af te staan, als we tenminste het gevoel hadden dat dat iets oplevert. Dat valt op zijn beurt in twee stukken uiteen. Hoe groter hetgeen je afstaat (zelfs al is dat verhoudingsgewijs zeer klein) is, hoe groter je ook een terughoudendheid ervaart bij het risico dat het inderdaad verloren moeite is. Terwijl hoe kleiner de bijdrage die je levert, hoe meer je je als de beroemde “druppel op een gloeiende plaat” voelt, zodat je het alweer evengoed zo kan laten.

Die twee verzuchtingen moesten verzoend worden! Om te beginnen zoek je een activiteit waarin je vertrouwen hebt. Bijvoorbeeld omdat je de mensen kent. Dat is waar de verhalen over “de bijen van Kameroen” (2) of Lien Verstraete bij de Pygmeeën (3) vandaan komen. De mensen die dat doen zijn ook de mensen met wie we af en toe in België samenkomen om uit te maken welke projecten we nu precies gaan steunen. Met andere woorden, je kent ze zelf, je weet dat het geen feestneuzen zijn, maar gediplomeerde en ervaren biologen die al eerder de handen uit de mouwen hebben gestoken. Je weet dat je geld rechtstreeks bij hen terechtkomt, en niet in vijfsterrenhotels of de bureacratie van zware organizaties.

Bleef het “druppel op een gloeiende plaat” probleem. Je kan natuurlijk je spaarcentje storten, maar je weet dat je niet veel meer hebt gedaan dan je geweten sussen. Het Briljant Idee was dat het mogelijk was om een druppel op een gloeiende plaat om te zetten in een tropische stortbui. Al wat daarvoor nodig was, was een groep sympathisanten die bereid waren geregeld een lachwekkend kleine som te storten. Bijvoorbeeld: 100 BEF per maand, zijnde 2.50 euro. Als ik dat stort, dan is het een druppel op een gloeiende plaat. Als mijn vrouw dat ook stort, dan zijn het al twee druppels. Als nu ook mijn familieleden dat doen, en mijn vrienden, kennissen en collega’s...

Na een tijd heb je tientallen druppels. En volgende maand opnieuw, en de maand daarna nog eens, enzovoort. Klinkt alsof het niet slecht zou zijn om het nog wat uit te breiden, nietwaar? Momenteel steun ik samen met tientallen mensen de bonobo’s van de Antwerpse Zoo. En zoals ik eerder heb geschreven hebben we parallel daarmee een eigen VZW opgericht (4) die niet (zoals de Zoo) over de onderzoekskant van de problematiek gaat, maar eerder over de ontwikkelingskant. Met de bescheiden financiën van die VZW volgen we momenteel het bijenproject van Kameroen het schooltje waarover ik het gehad heb (5). Alle steun is natuurlijk welkom, dus geef ik maar rap, in de hoop dat niemand het merkt, de coordianten van onze VZW mee:

VZW Ape Assistance, rekeningnummer 733-0339548-78

Maar laat ik meteen proberen een abstracter niveau te bereiken. Laat ik me even richten tot die lezers die inderdaad die job en dat vast inkomen hebben – hoewel ik het haastig wil bijzeggen: het penninkske van de weduwe wordt bepaald niet minder geappreciëerd dan in het beroemde bijbelverhaal. Kom het als zeer gewaagd en vergezocht over als ik denk dat we misschien wel 1% van dat inkomen zouden kunnen (en willen) missen, indien we inderdaad wisten wie, wat en waarom? Is het ook niet zo dat één percent van inkomen snel enkele honderden franken per maand betekent? In dat geval is het een kwestie van een aantal verschillende projecten te kennen, zodat je aan elk van die projecten je 100 BEF per maand stort, en je hebt bovendien je “risico” (dat je je geld aan het verkeerde project hebt gespendeerd) nog gespreid ook. Het wordt dan een kwestie van het een beetje op te volgen, en je kan per project bijsturen (lees: afhaken) waar je dat nodig vindt.

En als, desnoods na enig zoeken en tasten, enkele projecten gaan bovendrijven, en meerdere mensen gaan die projecten steunen met de habbekrats van – laat me nu toch maar even omrekenen – 2.50 euro per maand, dan komt het moment dat al die druppels daadwerkelijk veranderen in een tropische stortbui, maand na maand opnieuw. En dat terwijl we redenen hebben om aan te nemen dat die stortbui, in geld uitgedrukt, zal terechtkomen op een plaats waar we die nodig achten (6).

Zou dat nu geen waardig idee zijn? Ikzelf steun momenteel met 2.50 euro per maand het onderzoek van de Zoo, en met nog eens 2.50 euro per maand de projecten van onze eigen VZW. Er is best nog wel wat ruimte om over andere projecten na te denken. Wat er voor mij belangrijk is, is dat er grote directe betrokkenheid is – dus geen dikke lagen “management” en “marketing” om te financieren – en dat er een potentiëel is om andere sympathysanten aan te trekken. Zodat ik het gevoel heb dat mijn druppel tussen de vele andere iets kan gaan betekenen.

-----------------------------------------------------------
(1) Overigens heb ik daar in de beginperiode van dit blog een post over geschreven waarvan ik nog altijd denk dat hij een beetje aandacht verdient:
http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/03/banket.html
(2) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/11/de-bijen-van-kameroen.html
(3) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/02/ontwikkeling-maar-dan-concreet.html
(4) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/07/save-bonobos.html
(5) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/03/een-schooltje-in-kameroen.html (6) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/04/nog-over-geld-en-economie.html

maandag 4 juni 2007

Aanslag

Ik lees dat er een grote aanslag is verijdeld, op een Amerikaanse luchthaven, die al in een vrij gevorderd en gedetailleerd stadium was geraakt.

Ik moet onweerstaanbaar terugdenken aan een post van tien maanden geleden. Even terug opgezocht, en eigenlijk vind ik, zoveel maanden later, dat het een heel goede post was:

http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2006/08/woorden-schieten-te-kort-nuke-mecca.html

Welk commentaar zou ik vandaag nog toevoegen aan wat ik toen al gezegd heb...?

Variaties op Spaghettisaus

De vergadering is voorbij en de mensen beginnen op te staan en het gaat nog even van "en hoe gaat het met de kindjes?". Ik merk op dat peuter Sarah (weer eens) eerder traag is in het mee eten aan tafel: haar nichtje van zes maand jonger eet heelder schalen patatjes en olijven en zelfs witloof leeg, maar Saartje zegt daar allemaal heel beslist "nee" tegen.

"Logisch" zegt één van de deelnemers met een uitgestreken gezicht, "dan had je maar geen tabasco in haar spaghettisaus moeten mengen".

Ik zit een fractie van een moment als door de hand Gods geslagen. Allerlei bancaire onderwerpen circelen samen met peuter Sarah rond mijn hoofd, maar wat dat allemaal met spaghettisaus te maken heeft? Nog een andere collega zit instemmend te knikken, en de vreselijke waarheid daagt. "Hoe, hebben jullie mijn blog dan gelezen (1)?" vraag ik met een klein stemmetje.

En jawel...

Men - sen - lief. Er blijken zelfs diverse theorieën in omloop te zijn. De eerste zegt dat de spaghettisaus onze nagelnieuwe verbouwing al om zeep heeft gebracht voor ze af was. De tweede zegt dat ik op één of andere manier bijzonder onnadenkend met de spaghettisaus ben omgegaan. En de derde denkt dat ik er flauwe grapjes mee heb uitgehaald: tabasco in de saus van peuter Sarah, bijvoorbeeld.

En om het verhaal compleet te maken zit Axxyanus me in de commentaren nog uit te lachen ook.

Tja, ik geef toe dat elk van die theorieën zeer plausibel is. Waar blijven de plausibele theorieën over de vraag hoe leven is ontstaan? Wat zou de oorzaak kunnen zijn van de divergentie tussen de Islam en het Westen, die moet begonnen zijn ergens tussen de elfde eeuw, en die definitief was vanaf de Industriële Revolutie, halfweg de achttiende? Heeft iemand evenveel ideeën bij de vraag "waarom is er iets, en niet veeleer niets?" als over het Groot Spaghetti Saus Schandaal?

En de armoede in de wereld is voorlopig ook nog niet opgelost - ik signaleer dat zomaar even zonder meer, natuurlijk.

------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.com/2007/05/puber.html

zondag 3 juni 2007

Gewoon wat commentaren bij het nieuws

Ik lees dat er een biografie uit is van Hillary Clinton, waarin haar bekwaamheid om president te worden in vraag wordt gesteld.

Tja.

Zeven jaar Bush II, en nu vragen ze zich af of iemand niet bekwaam moet zijn om president van de VS te zijn?

Brad DeLong zou zeggen: seven years late and 20 billion dollars short.

En mijn goede vriend Poetin dreigt ermee raketten op Europa te richten omdat de Amerikanen hun raketschild in Polen willen opstellen?

Goed.

Als de Russen vinden dat ze zulke goede ervaringen hebben met een bewapeningswedloop, suit yourselves, jongens.

Oh, wacht, hij voelt zich sterk omdat hij olie en gas heeft. Geen probleem, natuurlijk. We gaan nucleair, we spenderen een deel van het bespaarde geld aan wat eigen militaire ontwikkelingen, en we kijken handenwrijvend uit naar een paar nieuwe John Le Carré's.

zaterdag 2 juni 2007

Wat is een "Marktfundamentalist"?

Het zal toeval zijn, maar precies één dag na mijn klacht van gisteren zie ik een voorbeeld van wat ik mis:

http://www.ivanjanssens.be/dutch/nartikel.asp?link=122

En ik citeer:

[Marktfundamentalisme is] "de opvatting dat falende markten beter zijn dan falende overheden".

En welke leemte is hier voor mij mee opgevuld? Wel, de term "marktfundamentalisme" is vaak afkomstig van een hoek die zo ingaat tegen de simpelste feiten ("het kapitalisme veroorzaakt de armoede in de wereld") dat ik ze zonder meer "dom links" noem. En als die kastaars een term als een scheldwoord zien, dan moet het in werkelijkheid wel een compliment zijn. En dus begon ik mezelf "marktfundamentalist" te noemen.

Natuurlijk is het vervelend dat je daarmee associaties met Bin Laden oproept. Maar toch had ik er verder nooit bij stilgestaan. En dus leer ik nu van Ivans tekst iets wat ik onderbewust wel zal gedacht hebben, maar dat ik toch nooit expliciet heb weten te maken:

"marktfundamentalisten (...) bestaan niet. Ik ken er in elk geval geen. Ook Milton Friedman niet, die zich er ter dege bewust van was dat markten, net als elke andere menselijke instelling, kunnen falen. De neoklassieke economische theorie staat bol van termen zoals externaliteiten, collectieve goederen en andere vormen van marktfalen."

Ziedaar! Het gaat niet om een religieus geloof in markten. Wij weten zeer goed dat markten kunnen falen, sterker nog, onze eigen teksten staan bol van de zoektocht naar voorbeelden. Het is precies analoog aan het verwijt van de creationisten dat wetenschap een religieus geloof is, dat dringend in vraag gesteld moet worden - terwijl wetenschap niets anders is dan het in vraag stellen van wat we al denken te weten.

Ik had het nooit toegepast op de economie - ik ken er waarschijnlijk niet genoeg van. Maar ik ben wel blij dat iemand het me verteld heeft.

vrijdag 1 juni 2007

Ik mis een Nederlands(talig)e Blogosfeer...

Op de Nederlandstalige Wikipedia geef ik het woord "blog" in. Ik verneem dat er in Nederland (en die staan traditioneel verder dan vlaanderen, dacht ik, wat IT betreft) weinig blogosfeer is: "weinig relevante weblogs die leiden tot een maatschappelijk debat". En dat is heel anders dan bij de werkelijke pioneers, de blogosfeer van de VS.

Ik kan me er iets bij voorstellen. Zelf vind ik de spoeling ook wat dun. Natuurlijk, De Blogoloog volgt tienduizenden Vlaamse blogs op. Maar als er heel veel zijn die meer doen dan "vandaag deed ik dit en mijn lief zei dat", dan heb ik ze nog niet gevonden.

Om te beginnen mis ik een cluster van "luciede rechts". Ik ken LVB, die qua conversaties het enige blog is dat een noemenswaardig onderdeel van een blogosfeer zou kunnen zijn. Die conversaties duwen het blog wel in de richting van een rechts dat in mijn ogen niet altijd "luciede" blijft, maar goed, smaken verschillen, nietwaar?

Een ander actief blog dat in aanmerking komt is dat van Ivan Janssens, en daarmee hebben we mijn hele blogrol gehad. Er is ook nog iemand die ik via usenet heb leren kennen als een kandidaat voor "luciede rechts" (steeds in mijn ogen, natuurlijk), met als url:

http://www.irule.be/bvh/dmv/

Alleen, het blog vertoont maar zeer sporadisch tekenen van leven. Ik vergeet er, vanzelfsprekend, nog een paar. En tenslotte zal voor mijn eigen blog wel gelden wat ik op usenet luidkeels te horen heb gekregen: te lang, te veel, te moeilijk, te luid, kortom, veel te vermoeiend.

Maar neem aan dat iedereen een beetje in de richting van een blogosfeer evolueert, en dat er ook nog een paar bijkomen. De volgende stap, in mijn ogen, is dat we niet genoeg naar elkaar verwijzen! Dat zal vreemd klinken, want wij bloggers krijgen nu al het verwijt dat het allemaal één grote operatie inteelt is. Maar ik denk dat dat niet geldt voor onze Vlaamse blogs, tenminste niet in de hoek waar ik het nu over heb. Er bestaat praktisch niks om te beginnen - hoe zou er dan inteelt kunnen zijn? En voor de rest denk ik dat de blogs die ik vermeld heb (mezelf incluis) toch wel vanuit eigen inspiratie posten.

"Luciede rechts", dat zou zich voor mij kenmerken door een (kritisch) rationalistische instelling, met een inzicht in waar de welvaart vandaan komt, en natuurlijk de soort intellectuele component die iedereen die dit blog leest al enkele keren gezien heeft. Maar al die mensen zouden, vanzelfsprekend, een eigen, unieke invalshoek hebben, en zelfs de nodige meningsverschillen. En dus zou je geregeld elkaars site openen met het idee dat je misschien iets zal bijleren, zonder dat het allemaal moet in termen van "het kapitalisme veroorzaakt de armoede in de wereld" en consoorten.

Op dat punt, overigens, zou "luciede rechts" zich ook goed verstaan met "luciede links"! Niet dat ik mag beweren zelf een goede track-record te hebben, maar toch... Zowel op usenet als IRL heb ik wel vaker iets meegepikt van uitgesproken linksdenkende mensen. Die hadden typisch zelf ook een (kritisch) rationalistische invalshoek, en een besef dat er aan hun linkervleugel soms zéér vreemde dingen werden beweerd, maar toch. Het belang van het sociaal aspect van de wereld, en de mogelijkheid iets op overheidsniveau op te lossen, en een (volgens mij nogal mislukte) hoop op verlichting van de mensheid... Er is heel veel potentiëel om ideeën uit te wisselen.

Ook blogs van "luciede links" ken ik overigens helemaal niet. Ligt het aan mij, of zijn ze praktisch onbestaande, in die Nederlandstalige blogosfeer?

In elk geval, ik zit te dromen. Het zou mooi zijn, maar er zal nog veel werk aan zijn...